Cruciale vraag: wie ben ik de facto?
Vlaanderen 1922. De voormalige soldaat Noen Merckem verblijft in een gesticht voor krankzinnigen. Na een advertentie wordt hij geconfronteerd met een serie dames, die zich komen aanmelden als potentiële echtgenote. Tot eindelijk Julienne, de enige echte vrouw, haar man terugvindt. De gezinshereniging in het Vlaamse Kortrijk is snel een feit. Voor de voormalige fotograaf Amand Coppens – zo heet Noen werkelijk – betekent het evenwel niet meteen nieuw huwelijksgeluk. Hij heeft immers zijn geheugen van voor 1918 verloren op het slagveld van de Eerste Wereldoorlog. Zal hij weer helemaal de ‘oude’ worden?
Vijf jaar lang heeft de Nederlandse auteur Anjet Daanje (1965) gewerkt aan haar negende roman De herinnerde soldaat. Een erg uitgebreid onderzoek is voorafgegaan aan het schrijven van het verhaal. Hoe ze dit heeft gedaan, lees je op haar wetenswaardige blog op Hebban. Het eindresultaat van het zorgvuldige werk is een omvangrijk en imposant boek van meer dan vijfhonderd pagina’s. Nauwelijks valt enige witruimte te bespeuren.
‘En de deur van de kas gaat open en broeder Thaddeus stapt naar binnen en hij zegt dat hij al dacht dat ze hier waren, overste Segers en dokter De Moor willen met u praten, zegt hij tegen haar, en ze staat gauw op en hij ook, en hij schiet zijn colbertje aan en zij trekt haar jurk recht, en allebei hebben ze het gevoel dat ze ergens op zijn betrapt.’
Hierboven staat een eerder exceptionele korte frase. De meeste volzinnen bestaan uit een tiental, of meer zelfs, regels. Daanje houdt er een markante schrijfstijl op na, die niet door iedereen geapprecieerd gaat worden. Het kost haar wellicht een schare lezers; maar goed dat ze een toegankelijk woordgebruik neerzet. Een ontelbaar aantal keer laat ze het voegwoord ‘en’ vallen; ongeacht de plaats ervan in de zin. Ook duidt ze dialogen niet expliciet aan; haar tekst loopt gewoonweg constant door.
Verder vallen de beeldende taal (Daanje schrijft eveneens filmscenario’s) en de stevig uitgediepte karakters op. Niet alleen Amand als protagonist, maar evenzeer alle andere belangrijke personages, kleurt de schrijfster kundig in.
‘En hij wordt wakker omdat iemand op zijn borst timmert, en tot zijn verbijstering merkt hij dat hij haar vasthoudt, met zijn ene hand heeft hij haar nek beet en zijn andere ligt over haar mond en met zijn wijsvinger en duim knijpt hij haar neus dicht, en haar geluidloze worsteling naar adem is schrikbarend dichtbij en reëel, geschokt laat hij haar los.’
De lezer volgt de brave man - die niet weet wie hij echt is – op de voet. Vanaf het nulpunt moet hij zijn nieuwe leven, werk en gezin opnieuw opstarten. Met vrouwlief en de twee kinderen een gevoelsband proberen op te bouwen. Dit blijkt niet zo eenvoudig te zijn; per slot van rekening kan hij niet teruggrijpen naar het verleden.
De zoektocht naar zijn eigen persoonlijkheid is overduidelijk het belangrijkste thema uit de roman. Tegelijkertijd blijft Amand hardnekkig vechten met zijn demonen die hem nog steeds achtervolgen. Knap hoe Daanje zich verdiept in een persoon die lijdt aan de psychische aandoening PTTS (posttraumatisch stressyndroom).
De cruciale vraag blijft: wie ben ik de facto?
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
