Wervelende roadtrip

De jongen die met wolken speelde is de derde roman van de Italiaanse romancier Franco Faggiani (1948). Hij houdt van de natuur en maakt lange wandelingen in de bergen, waar hij de omgeving nauwkeurig observeert. De oorspronkelijke titel is Non esistono posti lontani; 'er bestaan geen verre plaatsen'. Saskia Peterzon-Kotte transformeert het melodieuze Italiaans in sprankelend Nederlands.

De gepensioneerde archeoloog Filippo Cavalcanti is een oude professor en archeoloog. Zijn carrière is voorbij; ook weigert hij zich aan te sluiten bij de fascisten. Dit laatste wordt hem door het ministerie van Onderwijs niet in dank afgenomen. De Tweede Wereldoorlog is nog niet verleden tijd. In april 1944 krijgt hij in Rome de ondankbare opdracht naar Bressanone, in het noorden van Italië, te reizen. Ginds moet hij kostbare kunstwerken uit het Italiaanse erfgoed overbrengen naar Duitsland. De missie weigeren is geen optie.

Onderweg ontmoet hij Quintino Aragonese, een jonge banneling uit het zuidelijk gelegen Ischia, waarmee Cavalcanti – raar maar waar - een hecht duo gaat vormen. De twee willen in een bevlieging de kunstschatten in eigen land houden en naar Rome smokkelen. Het mondt uit in een bijzonder gewaagde tocht.

'Quintino’s opmerkingen waren nog nooit zo voorspellend geweest als op dat moment. Helaas. We waren amper weer over een met gras begroeide bergrug heen en reden het bos in, toen er soldaten tussen de bomen vandaan kwamen die hun wapens op ons richtten.'

De jongen die met wolken speelde bestaat niet uit hoofdstukken; de roman bevat keurig geordende alinea’s. Dit is in geen geval een stoorzender; de lezer ondergaat geen enkele belemmering om onverwijld in het boeiende en soms aangrijpende verhaal te stappen. De taal van Faggiani is beschrijvend en lyrisch bij momenten. De landschappen die de twee vrienden doorkruisen komen helemaal tot leven. Ze vormen een mooi onderling contrast, de intelligente grijsaard Cavalcanti – tevens de ik-verteller – en de behendige en onbesuisde jongen Quintino.

'Zittend op het bankje snoof ik de stilte en de geur van naderende regen op en probeerde verward mijn onzekere toekomst te reorganiseren. Mijn gedachten holden elkaar achterna, sprongen over elkaar heen, veranderden plotsklaps van richting en spraken elkaar vaak tegen.'

Qua uitdieping van de karakters scheert het boek geen hoge toppen; qua avontuurlijke reisverhalen doet het dat wel. De pracht van de verschillende decors staat prominent in tegenstelling tot de afschuw van de oorlog. De auteur geeft scherp de toenmalige leefomstandigheden weer van de inwoners van de kleine, diep verscholen dorpen in het binnenland. De vaart zit er goed in en voor je het beseft, is het einde een feit. Met De jongen die met wolken speelde beklemtoont Faggiani het immense vermogen van ontzag en kameraadschap. Een wervelende roadtrip.