Debuutroman mist wat vuurwerk

Der neue Koch dateert reeds van 1997, maar werd pas onlangs naar het Nederlands vertaald. De nieuwe kok is de debuutroman van de Duitse schrijfster Julia Franck (1970). Met haar tweede boek De middagvrouw won ze de Deutscher Buchpreis; van deze roman werden in Nederland ruim 80.000 exemplaren verkocht. De internationale pers was toen laaiend enthousiast.  

De hoofdpersoon in het verhaal is dertig, heeft een hotelletje geërfd van haar overleden moeder waarmee ze nooit een nauwe familieband heeft gehad. Een hotel managen vindt ze niet echt interessant. De trouwe, oudere hotelgasten kunnen het niet laten om telkens weer haar frivole moeder te prijzen. Ze laten de jonge eigenares tevens duidelijk blijken, dat de dochter geen blauwdruk is van haar moeder zaliger. Wanneer een jonge man in zijn kamer overlijdt, verwittigt de hotelhoudster niet meteen de politie en vergrendelt de kamer van de overledene. Snel sluit ze nog een verzekering af; ze wil dan de boel in de fik steken en met het verzekeringsgeld een nieuw leven beginnen op Cuba. Tot er een nieuwe kok in het hotel aan de slag gaat, een kerel die houdt van pittig eten en vernieuwende ideetjes. Zal het eentonige leventje van de hotelhoudster alsnog een metamorfose ondergaan?  

‘Ik vind het soms vermoeiend over iedereen veel te weten, hun gedachten te denken. Vaak wil ik de behoefte om die mij eigen te maken uitschakelen. Niet denken dat ik iedereen ken. Ik stel vast dat ik de vrolijkheid steeds minder verdraag, des te meer kom ik mezelf oud en lelijk voor, met een verzuurd en totaal verschrompeld klein hart, dat alleen nog maar afgunst en nijd koestert tegen elk teken van levendigheid.' Dit zijn enkele gedachtekronkels van een verbitterde vrouw die dertig jaar jong is. Een typerende weergave van het hoofdpersonage en hoe ze tegenover het leven staat.  

De nieuwe kok is een korte roman van nauwelijks 142 bladzijden, waarin we de hoteleigenares gedurende zes dagen volgen. Het hoofdpersonage heeft een moeilijk karakter met enkele scherpe kantjes, dit komt vooral tot uiting tijdens de apotheose. Ze toont weinig of geen emoties tegenover anderen en profileert zich als een erg kille vrouw. Er hangt een ietwat lugubere, of is het een komische, sfeer rond dit boek. De gedrevenheid van Franck als auteur komt duidelijk tot uiting, vooral in haar sterke dialogen en de manier waarop ze de gebeurtenissen beeldend weergeeft. De sfeer in het hotelletje beschrijft deze schrijfster bijzonder plastisch; de personages echter blijven oppervlakkig.  

Een erg koele, bijna kleurloze roman over een erg korte periode uit het leven van een verzuurde hoteluitbaatster. Het hoofdpersonage is de antipode van haar moeder zaliger, die een frivole en losbandige vrouw was. De dochter heeft nooit aangevoeld wat liefde betekent en kan op haar beurt dus ook geen liefde geven. De nieuwe kok is op een speelse wijze geschreven; dialogen worden in de tekst weergegeven zonder aanhalingstekens. De jonge hoteleigenares wordt niet met haar naam genoemd, dit is blijkbaar onbelangrijk. Deze debuutroman mist wat vuurwerk. Julia Franck flirt dan wel met haar lezers, verleiden doet ze echter niet. Het verhaal ontploft nooit en mist duidelijk schwung.