Mix van geschiedenis met fictie en suspense
Tijdens de research voor Alleen hij, een van zijn vorige met lof overladen boeken, heeft de Amerikaanse auteur Andrew Gross (1952) het basisidee opgepikt voor De vijfde colonne. Deze nieuwe thriller – kundig vertaald door Gert-Jan Kramer – speelt zich af in New York. Het verhaal gaat van start wanneer de Tweede Wereldoorlog losbarst op het Europese vasteland.
Op een dag in februari 1939 komen meer dan twintigduizend nazisympathisanten samen in Madison Square Garden. Diezelfde avond is de Joodse Charles Mossman flink beschonken, wanneer hij middenin een gevecht met een aantal aanhangers van Hitler belandt. Het gaat helemaal fout, zodat Charles in de gevangenis belandt. Zijn ooit zo veelbelovende academische carrière en zijn huwelijk liggen aan diggelen. Twee jaar later, na zijn vrijlating, wil hij de draad weer oppakken met zijn vrouw en zesjarige dochter Emma. Deze laatste gaat vaak op bezoek bij de buren, het erg aardige Zwitserse echtpaar Bauer. Charles is echter enorm achterdochtig; hij wantrouwt de Bauers. Als een bezorgde vader vreest hij voor de veiligheid van zijn oogappel Emma.
'"Er bestaan uiteraard zorgen," zei hij omzichtig, "over wat je een vijfde colonne zou kunnen noemen, als die term u iets zegt. Over naziagenten, diep geïnfiltreerd in onze maatschappij, die mogelijk spioneren. Of erger."'
Gross schetst een levendig beeld van de toenmalige, heersende toestand en spionagenetwerken in de Verenigde Staten. Als vanzelfsprekend sluipt de lezer onder de huid van de ik-verteller; de protagonist Charles (Charlie) Mossman. Hij is een buitenstaander die uit een diep dal moet kruipen; zonder enige hulp van buitenaf.
De vijfde colonne gaat slechts traag van start, waarbij de schrijver ruimschoots de tijd neemt om de belangrijkste personages voor te stellen. Tevens zet hij uitgebreid de politieke en strategische lijnen en ontwikkelingen van destijds uit; met speciale aandacht voor de geschiedkundige correctheid. Dat gaat in een eerste fase ten koste van de vaart, uiteraard. Pas even voorbij de helft neemt de spanning toe; die loopt crescendo op tot en met de ontknoping.
'Ik kwam geleidelijk tot mezelf en voelde het zweet verdampen. Ik blies mijn wangen bol in een diepe lange zucht. Ik had één dag op iets anders te bedenken. Iets zonder politie. Iets waardoor ik niet als landverrader zou worden gezien.'
Dit is geen complexe, maar wel boeiende historische spionageroman, weergegeven in een heel toegankelijke taal. De plot oogt ietwat eenvoudig en mist de gangbare hoge dosis actie. Sommige wendingen zijn echt voorspelbaar. Ervaren lezers van het subgenre gaan wellicht een teleurstelling tegemoet. Wil je echter op een ongedwongen wijze kennismaken met dergelijke thrillers, dan biedt De vijfde colonne daar een opperbeste kans voor. Wel moet je rekening houden met een brok romantiek; een eerder ongewoon element in het oeuvre van Gross. De epiloog is hier een goed voorbeeld van.
De vijfde colonne: geschiedkundige feiten, gemixt met fictie en suspense.
Reageer op deze recensie