Zinvol doch laat vertaald debuut
Zijn debuutroman Terra do Pecado (vrij vertaald: Land/Dorp van de zonde) beschouwde de Portugese José Saramago (1922-2010) veeleer als een jeugdzonde. De winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur in 1998 schreef het boek op zijn vierentwintigste; kort nadien was hij van mening dat hij verder niets meer te vertellen had. Zijn echte doorbraak als auteur volgde slechts in de jaren tachtig. Raar maar waar, zijn debuutroman is onlangs door Maartje de Kort voor het eerst naar het Nederlands vertaald. De roman is uitgebracht onder de titel De weduwe.
'Spijts zijn nog jonge leeftijd van toen, slaagt Saramago er wonderwel in een sterke protagonist, in de figuur van Maria Leonor, neer te zetten.' – recensent Guy
Het verhaal speelt zich af in Miranda, een fictief Portugees dorp, tijdens de eerste helft van de twintigste eeuw. Maria Leonor is een jonge weduwe die achterblijft met twee kinderen. Het wegvallen van haar man heeft een zware impact op haar gemoedstoestand; de vrouw valt in een ernstige depressie. Tevens krijgt ze te kampen met de vele problemen bij het toezicht van haar landgoed op het platteland. Dankzij de hulp van dokter Viegas kan ze zich herpakken. Ze voelt zich echter eenzaam en ze heeft dringend nood aan wat affectie en liefde, ondanks de rouwperiode die ze doormaakt. Als ze 's nachts de slaap niet kan vatten, begluurt ze stiekem haar dienstmeisjes tijdens hun amoureuze escapades. Tot twee heren een belangrijke rol in haar leven gaan spelen.
'Haar lippen weken vaneen voor een zacht gekreun, dat werd gesmoord door de krankzinnige klap waarmee hun monden zich op elkaar persten, in een weldadige kwelling.'
Spijts zijn nog jonge leeftijd van toen, slaagt Saramago er wonderwel in een sterke protagonist, in de figuur van Maria Leonor, neer te zetten. Ze is een kranige vrouw die tracht overeind te blijven en die door de behoudsgezinde bevolking nauwgezet in de gaten wordt gehouden. Je volgt, al dan niet goedkeurend, haar gedachtegang. Knap hoe de schrijver het tijdsbeeld en de atmosfeer zo helder neerzet. De strenge katholieke strekking, vertegenwoordigd door de plaatselijke pastoor Cristiano, zet de dorpsbewoners aan tot het gehoorzamen van de wil van God.
Het tempo ligt vrij laag; beheerst volgt de lezer de gebeurtenissen van elke dag. Verwacht vooral geen spitsvondigheden of merkwaardige volzinnen. Hier blijkt alsnog de onervarenheid, het gemis aan maturiteit van de literaire debutant. De afsluiting voelt aan als een duivel uit een doosje; deze is ietwat geforceerd. Met treffende zinnen verhaalt de auteur over het barre winterweer in die streek, de Ribatejo. Zijn stijl is voornamelijk narratief en deze dwaalt zo nu en dan af naar filosofische overdenkingen. Met oog voor detail, op een geloofwaardige manier, beschrijft hij de belangrijkste personages.
'De weduwe laat de kiem zien van die latere Saramago en dat is de grote waarde van deze roman.’ – Saramago-kenner Harrie Lammens in zijn uitgebreid nawoord
Beter dan de hierboven vermelde quote kun je het belang van dit werk nauwelijks uitdrukken. Het is precies de reden waarom deze (late) vertaling toch zinvol is geweest.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
