Familie-epos met drie generaties migranten
Voor het schrijven van haar nieuwe roman heeft de Amerikaanse Claire Messud (1966) zich gebaseerd op het levensverhaal van haar eigen familie. Deze vreemde bewogen geschiedenis, knap vertaald door Erik Bindervoet, omspant drie generaties van de Cassars, van Frans-Algerijnse origine. Het boek staat op de longlist van The Booker Prize 2024.
'Op vakkundige wijze roept de ervaren auteur de vele locaties op en legt eveneens de klemtoon op de cultuurverschillen van die tijd.' – recensent Guy
Het familie-epos begint in juni 1940, als Parijs in Duitse handen valt. In Salonika (Griekenland) verlaat Gaston Cassar, een marineattaché, zijn gezin en tante. Hij gaat ervan uit dat ze allen na de Tweede Wereldoorlog opnieuw herenigd zullen zijn. Zijn drastische besluit zal diepe sporen nalaten bij zijn bloedverwanten. Het is de start van een langdurige periode, waarin heel wat Cassars gaan uitwijken naar verschillende werelddelen. Gedurende zeven decennia zoeken ze hun heil ver weg van hun roots. Vanuit Algerije trekken ze naar de Verenigde Staten, naar Cuba, Canada, Argentinië, Australië en Frankrijk. François is de oudste zoon van Gaston; in Oxford vindt hij zijn toekomstige vrouw, de Canadese Barbara. Hun huwelijk belandt in woelig vaarwater, maar tot een definitieve scheiding komt het niet. Jaren later staan de kleinkinderen voor een nieuwe uitdaging. Kunnen zij verder, zonder de hulp van de ouders of grootouders?
Een groot aantal pieds-noirs, voormalige kolonisten in Algerije, staat garant voor een veelkleurige roman. In de proloog, gevolgd door zeven duidelijk afgelijnde delen en een verhelderende epiloog, probeert Messud de ziel van haar hoofdpersonages bloot te leggen. Zo zijn er voldoende voorhanden, trouwens. Gaston en zijn vrouw Lucienne vormen de basis, opgevolgd door hun kinderen François en Denise. De derde generatie bestaat uit de nakomelingen Chloe en Loulou. Tevens portretteert de schrijver hun persoonlijke trauma's en vreugdes. Ze geeft het eerlijk toe, het boek is gefictionaliseerd en geromantiseerd. Af en toe, door middel van perspectiefwisselingen, laat ze familieleden aan het woord. Hier treedt het belang van familiebanden naar voren, net zoals de zorg voor de ouder wordende en hulpbehoevende verwanten.
'Gaston zag de noodzaak in van leiderschap in deze crisis – zoals hij zijn vrienden had verteld, was orde veel beter dan chaos, en voor orde was sterk leiderschap noodzakelijk. Maar die uitzending, vanuit Londen – De Gaulle was gevlucht, of niet soms? Dat leiderschap, zag hij dat voor zich als de Poolse regering in ballingschap, was dat het?'
Op vakkundige wijze roept de ervaren auteur de vele locaties op en legt eveneens de klemtoon op de cultuurverschillen van die tijd. Terecht schenkt ze ruimschoots voldoende aandacht aan de sociale en politieke omwentelingen van de vorige eeuw. Dit alles zet ze neer in een stijlvol proza, hoewel sommige zinnen bijzonder lang zijn uitgesponnen. Tijdens het lezen stel je wellicht vast dat je niet echt vat krijgt op de vele figuren. Het blijft vooral een afstandelijk verhaal; je raakt niet helemaal betrokken. De roman kent een rustig verloop, de vaart ligt constant aan de trage kant. Verwacht geen grote uitschieters; louter in de epiloog krijg je alsnog een opvallende onthulling op je bord. Positief zijn alleszins de passages waarin sterfscènes zijn weergegeven. Hier voel je in elk geval een felle emotionele lading. Deze vreemde bewogen geschiedenis is een tijdloos familie-epos dat de kleine levens van drie generaties behelst, waarbij alle migranten op zoek gaan naar een veilige haven.
Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!
Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een groot boek' en 'Lees een jong boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
