Geprononceerde moralistische boodschap

Drie geheel van mekaar verschillende karakters wonen – omdat het niet anders kan - onder een en hetzelfde dak. Er is Gilbert; als cabaretier moet hij zijn nieuwe oudejaarsshow in elkaar knutselen en dat is niet zo evident. Hij wil immers weer eens gaan schitteren. Debora – de halfzus van Gilbert - is een idealiste die de wereld wil verbeteren. Na een enorme ontgoocheling in Rwanda en de scheiding van haar man, is ze nu teruggekeerd naar haar roots. Ze moet en ze zal haar lege batterijen weer een nieuwe en krachtige positieve lading bezorgen. Op zoek dan maar naar een nieuwe horizon. Tenslotte is er Jonathan die het conventionele wereldje van de moderne kunst kotsbeu is geworden. Hij trekt zich terug op de veilige zolder van Gilbert en zet zijn leven verder met het scheppen van nieuwe kunstwerken. Hoe kunnen deze drie persoonlijkheden samen verder?

“Jonathan schrok wakker. Hij keek rond en constateerde dat alles er nog stond, zwarte schimmen doemden op aan het voeteneind, maar hij wist meteen dat het zijn nieuwe doeken moesten zijn.”

Michiel Lieuwma (1980) maakt theater en schrijft romans. Gezichten van glas is zijn nieuwe literaire aanwinst. De betekenis van de opmerkelijke titel wordt helemaal duidelijk tijdens het lezen; hierover dus geen commentaar of beoordeling.

Wat hebben de drie belangrijkste personages gemeen? Enige vorm van hypocrisie, dat is wel duidelijk. Zodra het eigenbelang primeert draaien ze hun visie maar al te graag bij. Ook hebben ze elk een eigen missie, hierbij lopen ze elkaar flink in de weg. Als dit maar goed afloopt! Door de ogen van Debora zadelt de schrijver zijn lezers op met het knagende schuldgevoel, dat het geavanceerde westen eeuwenlang heeft gestolen van de Derde Wereld tijdens de kolonisatie. Debora heeft hulp geboden - samen met haar ex-man - in gebieden waar oorlog heerste, alsook in noodsituaties. De toon die wordt gezet is glashelder: we zijn verplicht de ontwikkelingslanden te helpen om op een westers niveau te komen.

“In je eigen kleine kringetjes rondtollen met je pietepeuterige probleempjes, dacht Debora toen ze languit op de chaise longue van Gilbert lag, terwijl daarbuiten Rome in brand staat: de wereld stevent af op een mondiale catastrofe en ik zit hier maar een beetje te zitten op de bank.”

De auteur neemt een lange aanloop; daarom duurt het even vooraleer je helemaal mee bent. Lieuwma versnelt terwijl hij zich helemaal concentreert op de drie hoofdpersonages. Toch blijft zijn pen af en toe hardnekkig hangen bij een van de drie huisbewoners. Dit haalt de vaart uit zijn vertelling. Zeker wanneer hij gebeurtenissen of muizenissen van de drie herhaalt of te breedvoerig beschrijft. Het schrijven zelf doet hij evenwel op een coole manier, zonder uit te schuiven.

De protagonisten hebben hun eigen achtergrond; boeiend is het wel. Het zijn interessante en radicale persoonlijkheden die ieder afzonderlijk kampen tegen de huidige maatschappij. Een levendig verhaal dat niet beperkt blijft tot wat er zich afspeelt binnen de besloten huismuren. Vooral het personage van Debora wordt stevig uitgediept; je ziet haar zo voor je ogen veranderen. Geen gecompliceerd plot; het verhaal bevat een langdurige opwarmer die leidt tot een spetterende finale. Het slotstuk is huiveringwekkend. Lekker vrolijk word je niet van het boek. Gezichten van glas is een roman met een geprononceerde moralistische boodschap.