Zijn woorden zijn soms scherper dan het zwaard

Een complexe, gewelddadige roman, die streeft naar vrede buiten de muren van het oorlogsmuseum. Een verhaal, overduidelijk neergeschreven door een intellectueel die vol passie zijn boodschap van vrede wil verkondigen. De Italiaanse schrijver Claudio Magris (1939) werd reeds meermaals bekroond voor zijn werk. Hij is één van de voornaamste Europese denkers. In zijn roman Het museum van oorlog vertelt hij over de eeuwenlange menselijke haat, die gepaard gaat met gruwelijk geweld en destructie. De vertaling is van Linda Pennings.

"Zaal nr. 15 – Pijl-en-boog, boogkatapult voor het afvuren van in de zon gedroogde modderballetjes, en strijdbijl, gebruikt door de Chamacoco, een indianenvolk dat leeft (leefde, is uitgestorven?) in de Gran Chaco, tussen Paraguay en Bolivia, meer Paraguay dan Bolivia, zoals bepaald door enkele oorlogen, elke grens is het product van een oorlog."

Het verhaal staat vol verwijzingen naar reële personen en werkelijk gebeurde feiten. Het museum van oorlog is als een bodemloze put van algemene kennis. Jammer genoeg gaat dit vaak ten koste van het echte plezier: een groot gedeelte van het aspect literatuur gaat in de roman jammer genoeg verloren.

De naamloze hoofdpersoon heeft een dwingende droom, hij wil in Triëst een immens Museum inrichten. Een collectie wapens, zelfs tanks en onderzeeboten moeten het kwaad binnen de muren houden van zijn permanente expositie. Op die manier streeft hij naar de realisatie van vrede in de buitenwereld. Deze idealist sterft evenwel op mysterieuze wijze, waarbij heel wat van zijn notities verdwijnen. Hiermee gaan ook de namen verloren van de verantwoordelijken voor de vreselijke moorden in het concentratiekamp Risiera di San Sabba in Triëst. Luisa Brooks, dochter van een zwarte Amerikaanse vader en een Joodse moeder, moet het levenswerk van de overleden verzamelaar voortzetten. Luisa raakt helemaal in de ban van het project en gaat er helemaal voor, in de hoop dat het Museum van oorlog uiteindelijk kan worden gerealiseerd…

In zijn nawoord schrijft Magris dat de hoofdpersoon uit het boek werkelijk heeft bestaan. Diego de Henriquez uit Triëst heeft tijdens zijn leven een wapenarsenaal en oorlogsmaterieel bij elkaar verzameld. Hij wou een Oorlogsmuseum opzetten, om bij te dragen aan de wereldvrede. Via talrijke plaatsen en periodes loodst de auteur zijn lezer door een barbaarse wereld vol wreedheden, oorlogen en misdaden tegenover de mensheid. Het klinkt wel alsof al deze wandaden worden opgelost zodra het reusachtige Museum wordt geopend. De roman is geen zachtgekookt eitje, hij is zelfs moeilijk verteerbaar. De walging ten top, met dank aan een aantal huiveringwekkende beschrijvingen… Magris gaat gepassioneerd tekeer, tot het uiterste, maar loopt het gevaar te verdrinken in de almachtige oceaan die geschiedenis heet.

Zijn woorden zijn soms scherper dan het zwaard.