Geen rock, wel seks en drugs
Mohamed Choukri (1935-2003) leerde pas op zijn twintigste lezen en schrijven. Hij groeide echter nadien uit tot een veelgelezen auteur; zijn werk werd vertaald in veertig talen. Choukri kwam meermaals in opspraak, omdat hij het aandurfde om controversiële thema’s open en bloot uit de doeken te doen. Hij beweerde dan ook dat schrijven voor hem een protest was, geen parade.
Ook in zijn autobiografische debuutroman Hongerjaren, snijdt zijn vlijmscherpe mes in de Marokkaanse samenleving van halverwege de vorige eeuw. Dit boek is voor het eerst verschenen in 1973 en is intussen meer dan een miljoen keer over de toonbank gegaan. Uitgeverij Jurgen Maas bracht onlangs een nieuwe uitgave op de markt, voorzien van een frisse vertaling.
Het verhaal bevat een sublieme beschrijving van het keiharde leven in het vaderland van de auteur. De jonge Mohamed is een straatjongen; hij doet zijn uiterste best om te overleven in een gewelddadige en harteloze omgeving. Hij pleegt kleine diefstallen, komt in aanraking met drank, seks en drugs. De schrijver neemt geen blad voor de mond en geeft ongeremd de dingen weer zoals ze ook werkelijk zijn. Mohamed vertrekt vanuit het gebergte samen met zijn ouders en jongere broertje naar de grote stad Tanger. Daar zullen ze immers erg vlot eten vinden… Niets is minder waar; het leven is daar ook verschrikkelijk en erg bitter. Vader is bijzonder agressief, zeker als hij ladderzat thuiskomt in hun armetierige hut. Zonder enig proces kan vader vrijuit zijn zieke zoon doden. Mohamed verafschuwt zijn vader. De jonge knaap bedelt en steelt voor wat eten, drank, kauwtabak en sigaretten. De wet van de jungle heerst in de stad. Hij ontdekt ook zijn seksualiteit en raakt later bij wijze van spreken verslaafd aan vrouwen. Nadat hij in een cel is beland, krijgt hij via een medekompaan zin om ook zelf te leren lezen en schrijven.
“Soms blijft mijn vader een dag of langer weg. Als hij terugkomt, maken ze ruzie. Meestal moet zij ervoor bloeden. Maar ’s nachts hoor ik ze samen in bed lachen en kreunen van plezier. Ik heb nu begrepen wat ze doen. Ze slapen zonder kleren in elkaars armen. Dat is dus wat hen weer verzoent. Als ik groot ben, heb ik ook een vrouw. Overdag zal ik haar slaan en uitschelden en ’s nachts zal ik het goedmaken, naakt, met een omhelzing. Dit is toch wel een leuk spel… Een spelletje tussen man en vrouw.” Zo vader, zo zoon? De jonge Choukri groeit op in een gezin met een agressieve vader en een hulpeloze moeder. Welk toekomstperspectief heb je dan, als je in dergelijke erbarmelijke situatie volwassen moet worden?
Geen onverstaanbare schrijftaal, geen ingewikkelde stijl, integendeel. Meestal korte en krachtige zinnen, geen moeilijke maar soms wel opvallend ruwe en bijtende woorden. Choukri schetst gedetailleerd het leven van de arme bevolking in Marokko, met alles erop en eraan. Dit in een taal die eigen is aan arme mensen, die hun leven vooral op de straat moeten leiden. Het is helemaal niet moeilijk te begrijpen dat dit boek in Marokko tot in het jaar 2000 op de zwarte lijst stond. Vooral omwille van de expliciete passages die gaan over seks, drank en drugs. Ellende en honger troef in deze merkwaardige roman, met de gevolgen van de kolonisatie door Spanje en Frankrijk als achtergrond. Ruim veertig jaar na het verschijnen van deze autobiografie bewijst Hongerjaren nog steeds zijn waarde als klassieke roman.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
