Dramatisch, psychologisch verhaal met naschokken

Een poëtische weergave van een messcherp verhaal; van een mysterie en tragedie. Idaho overspant verschillende decades. De roman ontwikkelt zich door middel van sprongen heen en weer in de tijd; vanaf 1973 tot en met 2025. Verleden en toekomst: zoals Idaho voor de protagonisten een plek is, waar de geschiedenis hun toekomst zwaar hypothekeert. De inhoud samenvatten, zonder spoilers vrij te geven? Dit keer is het een gewaagde onderneming. Ervaren lezers stappen bij voorkeur blanco in het verhaal, zonder eerst informatie in te winnen.

Ann is de tweede vrouw van Wade; ze wonen op een desolate plek in het noorden van Idaho. Zij wil koste wat het kost achterhalen wat er vroeger is gebeurd met zijn eerste vrouw Jenny en de twee dochters. De jonge May wordt gedood, de iets oudere June verdwijnt spoorloos. Hoe moet het verder met moeder Jenny? Wade blijft steeds meer zwijgen over het verleden, hierbij geholpen door zijn snel toenemende dementie. Ja, dit keer bewust een erg korte introductie van een heel lang verhaal van bijna 400 pagina’s.

Ze is opgegroeid in het noorden van Idaho. De Amerikaanse schrijfster Emily Ruskovich koos precies deze plek uit als schitterende setting voor haar debuutroman.

“Ann is altijd geroerd door de tedere ambiguïteit. Dierbare, het gezichtsloze, geslachtsloze, hulpeloze brandpunt van haar hart: een dierbare is degene die je zult verliezen.”

Ambiguïteit of dubbelzinnigheid: iets wat op verschillende manieren begrepen of geïnterpreteerd kan worden. Het is wellicht één van de belangrijkste kernwoorden die bij je opkomen, als je het boek analyseert. Een knap geconstrueerde debuutroman, waarin Ann poogt het verleden van haar geliefde man Wade opnieuw samen te stellen. Vooral de moord op zijn jongste dochter May intrigeert haar, met name het waarom ervan. Ook de spoorloze verdwijning van de oudste dochter June is een mysterie.

In een lyrische en tegelijk doordringende schrijftaal zet Emily Ruskovich haar verhaal neer. Een roman en geen thriller, al zorgt het hele gebeuren voor flink wat spanning. Idaho is vooral een meeslepend en aangrijpend, rauw liefdesverhaal, waarin elke protagonist afzonderlijk aan het woord komt. De schrijfster biedt verschillende invalshoeken aan, die je toelaten de complexiteit van het totale verhaal en van de menselijke psyche beter te begrijpen. Op die manier vorm je eveneens je eigen visie over de verschillende levens en karakters.

Toch zullen na het lezen niet alle fundamentele vragen een verhelderend antwoord hebben gekregen. Precies door het weglaten van belangrijke informatie tilt Ruskovich haar roman naar een hoger niveau. Met opzet kauwt ze niet alles voor; de lezer moet eveneens zijn eigen fantasie gebruiken, of zijn gevoel een eerlijke kans geven. Tevens word je geconfronteerd met gevoelens zoals droefheid, angst, rusteloosheid, melancholie. Je blijft niet onberoerd als je leest wat dementie - die destructieve ziekte - doet met een mens. De auteur tast de grenzen af tussen herinnering en verbeelding. Wat is echt en wat is imaginatie? Wordt het soms ietwat verwarrend, of kijk je met enige verwondering op tijdens het lezen? Het zou kunnen, inderdaad. Gewoon even terugkeren en opnieuw verdergaan. Inderdaad, je moet constant bij de les blijven. Idaho is een dramatisch, psychologisch verhaal met naschokken.

(De Nederlandse vertaling is van Peter Bergsma.)