Hilarisch en verbijsterend tegelijk
De Amerikaanse auteur Max Gross is van Joodse origine, maar beweert evenwel niet fanatiek religieus te zijn. Hij is echter wel gefascineerd door de joodse geschiedenis. In Polen lag een sjtetl, zijn debuutroman, wijdt hij in ieder geval aan een Jiddische gemeenschap die sinds tientallen jaren volkomen verdoken samenleeft in de bossen.
Met uitzondering van de inwoners van het piepkleine en afgelegen Kreskol (de sjtetl in het boek), weet niemand nog dat het oord bestaat. De Holocaust en de Koude Oorlog zijn onopgemerkt aan de bewoners voorbijgegaan. In Kreskol rijden geen auto’s, is internet een onbekend woord; zelfs elektriciteit ontbreekt. Iedereen leeft in rust en vrede, tot het huwelijk van Pesje Rosenthal en Jisjmoël Lindauer op de klippen loopt. Het eindigt in een scheiding met desastreuze gevolgen; plots belandt het dorp middenin de eenentwintigste eeuw. Jankl Lewinkopf is de paria van Kreskol; na de dood van zijn moeder (een vrouw met een dubieuze faam) heeft niemand zich om de jonge man bekommerd. Het is precies deze sukkel die de rabbijn aanduidt om op zoek te gaan naar de verdwenen Pesje. Voortaan zal het geïsoleerde dorp nooit meer hetzelfde zijn.
Deze complexe roman, uit het Engels vertaald door Anna Livestro, heeft een exceptioneel plot. Qua originaliteit scheert de fantasierijke roman hoge toppen. Het is een verhaal dat oorspronkelijk veel weg heeft van een sprookje, maar tijdens de ontwikkeling ervan overgaat in harde realiteit. De verteller focust vooral op de gebeurtenissen, de omgeving en de intriges, zodat de klemtoon minder komt te liggen op de diverse karakters. Dit is geen storende factor; de verhaallijn blijft immers constant intrigerend. Uiteraard maakt de lezer uitgebreid kennis met de belangrijkste figuren zoals bijvoorbeeld de ongekunstelde ‘lepralijder’ Jankl, de op wraak beluste echtgenoot Jisjmoël, de bloedmooie schoonheid die Pesje is. Deze laatste weet de auteur subliem neer te zetten.
‘Haar huid was licht, alsof ze een Saksische prinses was met een afkomst die zich niet liet verloochenen, zelfs niet in de louche, rauwe tent waar Jankl haar had gevonden.’
Op een humoristische wijze geeft de schrijver weer, hoe Jankl de nieuwe wereld buiten Kreskol ontdekt. Het doet wat met een mens die gedropt wordt in de moderne maatschappij. Een van de voornaamste thema’s gaat over het voortdurende antisemitisme na de Holocaust. Tevens krijg je een krachtig beeld voorgeschoteld van de huidige samenleving en de flexibiliteit van de Joodse bevolking. Dit alles is neergeschreven in een ongedwongen stijl en toegankelijke taal, ondanks het hoge aantal Jiddische en Poolse woorden en uitdrukkingen. De verklarende woordenlijst achterin zorgt voor de nodige verheldering.
‘Er is toeval dat dat gewoon echt niet bestaat. U denkt natuurlijk dat de schrijver van dit boek u in het ootje neemt.’
In het dankwoord is Gross opmerkelijk eerlijk, wanneer hij toegeeft dat hij slechts één keer in Polen is geweest, en dat er ongetwijfeld enkele parels van fouten boven water kunnen komen. Geen nood, voor het schrijven van zijn eersteling heeft hij zich alleszins laten leiden en begeleiden door insiders. In Polen lag een sjtetl is hilarisch en verbijsterend.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
