Ethiek en wetenschap botsen
Ze maakte een oorverdovende entree in de Nederlandse literatuurwereld. Met haar debuutroman Of hoe waarom viel ze in 2009 meteen in de prijzen als Debutant van het Jaar. Hanna Bervoets (1984) schrijft in haar vijfde roman Ivanov over de invloed van onze cultuur op de ethiek. Hoe ver wil men gaan om te bepalen wie of wat we als mens zijn? In het cultuurprogramma Nooit meer slapen van de VPRO vertelde Bervoets dat ze als kind musicals heeft geschreven, tot nu toe wist niemand dit.
Twee afzonderlijke verhaallijnen in één roman. De Russische progressieve wetenschapper Ilya Ivanov wil in de jaren twintig van de vorige eeuw menselijk DNA kruisen met dat van een aap. Ivanov droomt ervan om een hybride wezen te scheppen: half mens en half aap. Dit is de achtergrond van de roman, de hoofdlijnen worden ingekleurd door een homoseksuele Nederlandse student, Felix. Hij besluit in 1994 af te reizen naar New York om ginds de studies journalistiek af te ronden, alsook om zichzelf te worden. Hij ontmoet virologe Helena Frank, die op haar beurt erg onder de indruk is van de experimenten van Ivanov. Het aidsvirus breidt zich op dat moment snel uit. Helena intrigeert Felix wel, evenals zijn medestudente Lois. Er ontstaat een beklemmende situatie, waarbij Felix in een gevaarlijke driehoeksverhouding belandt. Een onstuimige apotheose in New York is het eindresultaat.
“Onze hele wandeling lang had ik afgewacht, geanticipeerd op de juiste momenten voor de juiste vragen, maar waar was ik nu eigenlijk naar op zoek? Bevestiging, troost, genoegdoening – een remedie tegen een kwetsuur van twintig jaar geleden? Waarschijnlijk. Maar in mijn hang naar antwoorden, naar een coherent verhaal dat ik als een affiche over de barsten in mijn ego zou kunnen sauzen, was ik voorbijgegaan aan het feit dat de renovatie van mijn eigen levensgeschiedenis het recent opgelapte zelfbeeld van Lois wel eens zou kunnen beschadigen. Of misschien zelfs volledig doen instorten.” Vol plezier en passie schrijft Hanna Bervoets en dat merk je. Ze graaft diep in de ziel van de hoofdpersonages; haar beeldspraak spreekt voor zich. Trefzekere zinnen smeken je om te worden herlezen.
De Russische held Ilya Ivanov heeft echt geleefd; het is alleen niet erg duidelijk of zijn controversiële experimenten met mensen en apen tot iets concreets hebben geleid. Hij probeerde bijna een eeuw geleden levensvatbare hybride wezens te scheppen. Ethiek is in deze roman steeds latent aanwezig. De andere belangrijke personages uit het boek zijn fictief. Felix van der Elsken blikt in 2014 als veertiger terug op zijn verblijf in Amerika.
Hanna Bervoets neemt graag een loopje met haar lezers, ze zet hen meer dan eens op het verkeerde been. Op het juiste moment bouwt ze de spanning op, zoals in een echte thriller. Een verhaal over de invloed van cultuur op onze moraal. Tevens wordt de vraag gesteld waar de grens ligt om vast te kunnen stellen wie of wat we zijn. Hanna Bervoets analyseert en ontleedt de belangrijkste waarden van de huidige samenleving. Hierbij speelt de menselijke identiteit een primordiale rol.
Identiteit is een terugkerend thema in het werk van Bervoets; in Ivanov is dit niet anders. Als vrouw kruipt deze auteur onder de huid van Felix, blijkbaar voor haar een koud kunstje. In een vloeiende schrijfstijl en een krachtige taal zet Bervoets de bizarre en waargebeurde geschiedenis neer van de Russische held Ilya Ivanov. Ze vermengt dit alles met de persoonlijke herinneringen van het fictieve personage Felix, precies alsof dit gewoonweg vanzelfsprekend is.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
