Vooral bij wijze van spreken

Een titel van een interessant boek is vaak veelzeggend; bij Liefde bij wijze van spreken is  vooral ‘bij wijze van spreken’ belangrijk. Verwacht hier vooral geen ode aan de liefde, integendeel! Dit is de zesde roman van de Vlaamse, eigenzinnige auteur Yves Petry (1967). Hij heeft er ruim tweeëneenhalf jaar over gedaan om deze intelligente, maar tevens erg pissige roman op papier te zetten. Het boek bestaat uit vijf delen en een epiloog, de vorm van een klassieke tragedie. Dit is volgens Petry louter toevallig, zou het? Hij won in het verleden reeds de Libris Literatuur Prijs, de Inktaap en de BNG Nieuwe Literatuurprijs.

De tieners Jasper en zus Kristien Fielinckx verliezen in de zomer van 1986 hun ouders bij een auto-ongeluk. Alex Jespers, jeugdvriend van Jasper, wordt later auteur en scoort met een van zijn romans een bestseller. Zijn gloriedagen als schrijver zijn echter wel van korte duur en het gaat snel bergafwaarts. Tijdens het schrijven van zijn nieuwste roman, die je als lezer vanaf de eerste rij mee volgt, vertelt Alex hoe hij ruim twintig jaar geleden in een rampzalige driehoeksverhouding met Jasper en Kristien is beland. Belangrijker nog is echter Alex’ zoektocht waarom de onderlinge verhoudingen tussen de drie hoofdpersonages totaal fout zijn gelopen. De gevolgen hiervan zijn jammer genoeg onomkeerbaar.

In Liefde bij wijze van spreken zadelt Petry zijn lezers op met drie irritante protagonisten, die niet op enige sympathie van de lezer moeten rekenen. Ze worstelen elk afzonderlijk met het leven, met zichzelf en de liefde. Dit boek is echt bijzonder; al vrij snel neemt verteller Alex Jespers de schrijverspen over van Petry.

Deze roman schetst slechts een flauw beeld van de promiscuïteit van Kristien; verder wordt haar karakter niet uitgediept en kijk je niet mee in haar binnenste. Daarentegen graaft Yves Petry veel dieper bij Jasper, die na het auto-ongeluk van een enthousiaste kerel in een brompot verandert. Toont deze protagonist wel zijn echte geaardheid? Ook de levensvisie en motivatie van Alex als auteur en eeuwige twijfelaar worden danig op de korrel genomen. Schrijft hij zijn roman enkel en alleen voor zichzelf, of toch eerder om zijn lezers tevreden te stellen? Zelfs de zin van literatuur wordt in vraag gesteld.

In een schitterende schrijfstijl, pagina’s doorspekt met zinnen die je twee keer leest, geeft de auteur de handelingen, opvattingen en dialogen van zijn hoofdrolspelers weer. Zijn briljante woorden staan te pronken binnen het grillige keurslijf van het verhaal. Ook de cynische en satirische ondertoon zal je tijdens het lezen zeker niet ontgaan.

"Ik zal niet zover gaan als Jasper ooit gedaan heeft en beweren dat ik ontwaakte in het kale landschap van een geheel nieuw ik. Maar toch brak nu en dan tussen het woelen van wrokkige gedachten een steelse glinstering door, een innerlijk vleugje hemelsblauw, een moment van lacherige instemming met iets wat nog zo onbestemd was dat het me beter leek er met geen mens over te praten."

Op een bepaald moment laat Petry de strakke structuur van zijn verhaallijn los, zeker wanneer hij verhaalt over de hunkering naar liefde en hoe om te gaan met vrouwen. Hier schuilt echter ook het grote gevaar dat dit alles breed, misschien wel te breed, wordt uitgesponnen.

Liefde bij wijze van spreken staat bol van de misleiding en eindigt met een eerder wrang gevoel. Een indrukwekkende roman.