Menig lezer houdt het niet helemaal droog

In het voorwoord van zijn korte roman Lieg met mij, gaat de Franse auteur Philippe Besson (1967) meteen met de billen bloot. Hij doet dit met één langgerekte – evenwel perfect leesbare – zin, die bestaat uit vijfhonderdachtenzeventig woorden en eenentachtig komma’s. Grondig onderzoek wijst uit dat het boek wel degelijk ‘autofictie’ is, autobiografische fictie.

Philippe is de homoseksuele ik-verteller die zijn grote jeugdliefde ontmoet in 1984. Hij woont in de Charente, op het platteland, zo’n dertig kilometer ten zuiden van Angoulème. Ginds valt hij als een blok voor leeftijdgenoot Thomas Andrieu. Zijn die gevoelens echter wederzijds? Jazeker, dit is het begin van een heimelijke amoureuze relatie. Ruim twintig jaar later merkt Philippe in Bordeaux een jongeman op. Het kan echt niet waar zijn; tot zijn verbijstering wordt de protagonist geconfronteerd met een rasechte kopie van Thomas.

‘De vraag heeft zich vanzelf aangediend: waarom ik? De beelden buitelen over elkaar: de bril van bijziende, de vormeloze trui, de leerling met de irritante kop, de te hoge cijfers, de meisjesgebaren. De vraag is terecht. Hij zegt: omdat je heel anders bent dan de anderen, omdat je ontzettend opvalt zonder dat je dat doorhebt.’

In Lieg met mij, op een fijnbesnaarde wijze vertaald door Martine Woudt, schrijft de auteur voor de eerste keer over zijn allereerste liefde. Het resultaat is een gracieus verhaal over de verborgen liefde tussen twee tienerjongens, die geen uitzicht hebben op een toekomst samen. Een levenservaring die hij heel lang geheim heeft gehouden voor de buitenwereld. Of toch niet helemaal, want in vorige romans heeft Besson reeds tipjes van zijn persoonlijke sluier gelicht.

De emotionele rollercoaster uit zijn jonge adolescentie heeft een reusachtige uitwerking op het volwassen leven. De diepgaande gevoelens die hij koestert voor Thomas gaan zelfs zijn schrijverschap beïnvloeden. Dit alles geeft de schrijver openhartig, broos en innig weer.

In drie doortastende hoofdstukken – die zich respectievelijk afspelen in 1984, 2007 en 2016 – geniet je van de fijnbesnaarde taal van de succesrijke romancier Philippe Besson. Terecht schenkt hij de nodige aandacht aan het tijdsbeeld, vooral dat van de jaren tachtig. Een periode waarin een nieuwe, besmettelijke en dodelijke ziekte de kop opsteekt: aids. De hiernavolgende tekst uit een oude Franse hit (de schrijver verwijst naar dit nummer in het boek), geeft de nostalgische toon prachtig weer:

‘Nous n'irons plus jamais
Où tu m'as dit je t'aime
Nous n'irons plus jamais
Comme les autres années
Parfois je voudrais bien
Te dire, "recommençons"
Mais je perds le courage
Sachant qu'tu diras non’
– Uit Capri c’est fini van Hervé Vilard

Niet alleen Philippe, maar ook Thomas Andrieu heeft een eigen stem. Zijn geluid weerklinkt echter heel indirect, zodat je vooral moet denken en oordelen in zijn plaats. Hij is eenzelvig, niet erg mededeelzaam. Voor hem betekent het leven eveneens een flink gemiste kans op langdurig geluk. Lieg met mij is een psychologische roman, waarbij menig lezer het niet helemaal droog gaat houden; tijdens en na het lezen. Twee levens vol met leugens.