Veelbelovende intro moet eindigen met stevig orgelpunt

Weer eens tot de grote favorieten worden gerekend voor de Nobelprijs voor de Literatuur, maar hem dan uiteindelijk ook winnen? Het is niet zo eenvoudig; de Japanse topauteur Haruki Murakami (1949) weet het als geen ander. Ooit moet het toch een keer lukken.

Een halve roman beoordelen is niet echt ideaal, zeg maar verraderlijk en ondankbaar zelfs. De moord op Commendatore, zijn nieuwste schepping, is met ruim 1.000 pagina’s bijzonder volumineus. De uitgeverij heeft het verhaal in twee afzonderlijke boekdelen opgesplitst, waarvan Een Idea verschijnt het eerste deel is. Na een korte onderbreking komt ook de tweede band Metaforen verschuiven op de markt.

“Daarop verdween de man zonder gezicht. Als een waas die door een plotselinge windvlaag wordt weggeblazen, ging hij in een oogwenk in rook op. Alleen de lege stoel en de glazen tafel bleven nog over. Op de glazen tafel lag niet langer de pinguïnmascotte. Het leek gewoon een korte droom te zijn geweest. Maar ik wist al te goed dat het geen droom was.”

Lezers die eerder werk van Murakami hebben gelezen, beseffen al vanaf de prille inleiding dat ze zich op heel bekend terrein bevinden. Het begint al met een metafoor… een eerste teken aan de wand van wat later volgt. Het erg mooi verzorgde gebonden boek valt meteen op, alsook de afwerking van de rechter zijde van de bladzijdes. De pagina’s voelen daar ruw en geribbeld aan, ze zijn niet afgesneden. De vertaling uit het Japans is van de ervaren vertalers Elbrich Fennema en Luk Van Haute.

Als het je als portretschilder niet lukt om te schilderen, dan heb je wel een heel groot probleem. De naamloze kunstenaar probeert vurig het tij te doen keren en vestigt zich in een desolaat huis met atelier, ergens in de bergen buiten Tokio. Ver weg van de drukke buitenwereld en van zijn voormalige vrouw. Hij wil eerst en vooral zichzelf opnieuw terugvinden en schilderen. Ginds wordt hij al snel geconfronteerd met het surreële: hij ontdekt een schilderij, boven op de verlaten zolder. Het mysterieuze kunstwerk dat ‘De moord op Commendatore’ heet, begint een eigen leven te leiden. In de diepe stilte van de nacht hoort de verteller een geheimzinnig belgerinkel. Hij maakt kennis met zijn excentrieke en charmante buurman Menshiki, die hem ter hulp snelt. Is die brave man evenwel te vertrouwen? Wat is er gebeurd met de dertienjarige Marie, het raadselachtige meisje?

Stap rustig binnen in de surrealistische wereld van de wereldberoemde oosterse schrijver. Neem je tijd, de eerste dominostenen vallen immers slechts langzaam omver. Een ervaren Murakami lezer zou dan wellicht gaan denken: heeft het Japanse supertalent te kampen met een writer’s block? Neen hoor, na een vijftal hoofdstukken als aanloop komt de verteller – in naam van de auteur - onder stoom en ontvouwt zich zijn bevreemdende wereld. De magie is terug, een zucht van opluchting! In zijn overbekende en door velen geliefde, toegankelijke schrijfstijl en –taal, neemt de schrijver je mee in zijn universum vol verwondering en raadsels. Dan is het, na zo’n 500 pagina’s, bruusk voorbij… en wordt het wachten op Metaforen verschuiven.

Een Idea verschijnt is een veelbelovende intro, of een omvangrijke proloog, die nadien wel moet eindigen met een overtuigend orgelpunt.