Met hart en ziel uitgeschreven

Miriam Guensberg (1950) is zowel schrijfster als filosofe en dochter van een Pools-joodse vader. Haar boeken werden meermaals genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. In haar nieuwste roman Ooit stelt ze de wantoestanden tijdens de Tweede Wereldoorlog scherp aan de kaak, ze doet dit evenwel via een ongewone invalshoek. Het zoeken naar hoopvolle momenten speelt in haar boeken een belangrijke rol. Op haar site vermeldt ze dat ze bij het schrijven levensvragen herneemt, waarbij ze zoekt naar de kern en de drang om de waarheid te achterhalen, zonder de grilligheid van het lot geweld aan te doen.

70 jaar na de bevrijding blijft deze verschrikkelijke tragedie van de voorbije eeuw nog steeds bij ontelbare families nazinderen. In Ooit vertelt Guensberg het verhaal van Ben Salomon, een hedendaagse journalist. Na het overlijden van zijn filantropische grootmoeder vindt hij in haar kluis een envelop met het ijzingwekkende levensverhaal  van Ewa Kosinsky, een voor hem onbekende vrouw. Het drama van Ewa en haar zus Zofia die tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangen zaten in het vrouwenstrafkamp van Oberlangen. Deze veel te jong gestorven Poolse vrouwen hebben nooit de hoop op een betere wereld willen opgeven. Hun levensverhaal raakt Ben Salomon erg diep; hij besluit om zijn leven voortaan over een andere boeg te gaan gooien. Tevens moet hij voor zichzelf op zoek naar echte liefde.

"Aan de eenzaam stervenden, dacht hij, wier einde bij leven al vergeten wordt door orde van de dag. Hij dacht aan massagraven, aan mannen, vrouwen, kinderen op de vlucht voor redeloos geweld. Wie vertelde ooit hun verhaal? Zou dat niet een taak voor hem zijn? Het verhaal laten ontkiemen in een ander tijdsgewricht? Nee, hij kon echt niet meer terug naar zijn oude, veilige bestaan."

Deze roman sluit qua thematiek gedeeltelijk aan op haar vorige boek Poolse tranen, maar staat volledig op zichzelf als roman. De personages in Ooit zijn dan wel verzonnen, toch worden ze in realistische en historische situaties neergezet. De ogen van Ben Salomon gaan eindelijk open wanneer hij wordt geconfronteerd met de pijnlijke gebeurtenissen en situaties die oorlogsslachtoffers en vluchtelingen moeten ondergaan. Vanaf dan wil hij nog maar één ding in het leven: zich voor de volle honderd procent inzetten voor deze slachtoffers. Het dramatische levensverhaal van Ewa en Zofia, vermengd met de onbezorgde levenswandel van een eigentijdse journalist, vloeien in deze diepmenselijke roman harmonieus samen. Prachtig uitgeschreven in een vlotte schrijfstijl, waarbij Guensberg met hart en ziel het verhaal neerzet.

Een erg bruuske aanvaring tussen heden en verleden. De vreselijke aanslag in Parijs op het hoofdkantoor van Charlie Hebdo viel midden in het schrijfproces van dit verhaal. De auteur bevestigt dat dit de actualiteit van haar nieuwste boek nogmaals op scherp zette, zodat ze de noodzaak voelde om dit drama in Ooit een plaats te geven.

Dit boek gaat over een geschiedenis die geen enkele lezer onberoerd mag en kan laten. Met deze pakkende  roman heeft Miriam Guensberg een bijzonder sterk statement neergezet. Wanneer je beseft wat een vluchteling moet ondergaan, dan blijft er maar één mogelijkheid over: helpen! Een mooi en genereus gebaar: de schrijfster schenkt een gedeelte van de opbrengst van dit boek aan de Stichting Vluchteling.