Familieroman, mooi in al zijn eenvoud
Met de familieroman Stramer, uit het Pools vertaald door Charlotte Pothuizen, toont Mikołaj Łoziński zijn schrijftalent. De auteur, tevens scenarist, heeft zich voor een van de hoofdpersonages deels gebaseerd op het levensverhaal van zijn grootvader. Het boek is bewerkt voor film en toneel.
'Probleemloos sleurt Łoziński je mee in het verhaal; hij is een vlotte verteller met oog voor detail.' – recensent Guy
Nathan Stramer laat Amerika en zijn broer Ben achter zich, om terug te keren naar Polen. Hij wil immers trouwen met zijn grote jeugdliefde Rywka. Het Joodse stel vestigt zich in Tarnόw, een stadje in het zuiden van Polen. Het eerste kind van de Stramers leeft slechts drie weken. Zes andere gezonde telgen volgen. Tevergeefs blijft Nathan hopen op een financiële meevaller, zodat hij en zijn gezin eindelijk weg kunnen uit hun veel te kleine huis en de arme buurt. De kinderen krijgen een eenvoudige en evenwel warme opvoeding. Elk afzonderlijk streven ze hun individuele dromen na. Intussen verandert het wereldbeeld; stilaan begint het gezin Stramer te beseffen dat de naderende Tweede Wereldoorlog alles zou kunnen omvergooien.
'Als Rywka een week later licht en frisse lucht de woning binnenliet, en Nathan gezond opstond uit bed, waren de kinderen zo blij alsof het ook aan hen te danken was. De vreugde was niet van lange duur.'
De roman speelt zich af in de periode voor en tijdens de aanvangsfase van de Tweede Wereldoorlog. Het geschiedkundige plaatje is correct weergegeven, bijvoorbeeld met de opkomst en de kracht van het fascisme; het communisme, de discriminatie en het antisemitisme. Feiten en fictie vullen elkaar perfect aan; de auteur heeft de weinige informatie waarover hij beschikte, aangevuld met historische gegevens en een hoge dosis fantasie. Vanuit telkens wisselende perspectieven, waarbij elk gezinslid apart benaderd wordt, volgt de lezer de belevenissen op de voet. Hier stuit je echter op de vaststelling dat niet alle personages even sterk of grondig zijn uitgediept. Dit is niet echt een storend element, omdat de focus in elk geval komt te liggen op het menselijke aspect.
'Als de oorlog zou uitbreken, zouden Stalin en de Engelsen de moffen wel verjagen. Ze zouden het op een lopen zetten. En Polen zou bevrijd worden'
Nathan is heel ambitieus, af en toe krijgt hij vanuit Amerika geldelijke steun van broer Ben. Jammer genoeg is dit onvoldoende om te slagen als ondernemer. Telkens na een fout gelopen zaak, belandt Nathan in een tijdelijke dip. Daartegenover zorgt zijn vrouw Rywka voor het welzijn van de kinderen, terwijl ze zo graag de zee wil zien. Probleemloos sleurt Łoziński je mee in het verhaal; hij is een vlotte verteller met oog voor detail. Hij hanteert een meeslepende stijl en zet geen al te lange of gecompliceerde zinnen neer. De hoofdstukken zijn beknopt, zodat je telkens geboeid uitkijkt naar wat volgen gaat.
Stramer is een knappe en ontroerende roman, mooi in al zijn eenvoud. Het dagelijkse leven en de toekomstdromen van een doodgewoon gezin staan centraal. Eind 2023 is in Polen De Stramers, het vervolgdeel, verschenen. Het is alleen nog wachten op een nieuwe vertaling.
Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!
Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een jong boek' en 'Lees een ver boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
