Geslaagde expeditie maar meer nog een zelfportret

Geboren in Suriname (Paramaribo) in 1976, als dochter van een Javaanse moeder en een Chinees-Creools-Indiaanse vader. Op haar vijfde emigreerde ze naar Nederland. In haar zesde boek - de roman Tenzij de vader - stelt Karin Amatmoekrim zich uitermate kwetsbaar op. Tevens geeft ze enorm veel prijs over zichzelf, haar vader en de familie.

Karin is elf jaar oud als ze van haar moeder verneemt dat Eric Lie, haar biologische vader, in Suriname woont. Dit betekent dan ook dat de dronkenman die ze tot op dit ogenblik kent als haar vader, opeens wordt gedegradeerd tot stiefvader. Jammer vindt ze dit niet. In zijn thuisland is Eric Lie een beroemde taekwondo-grandmaster waarop de bevolking bijzonder trots is. Dergelijke bekentenis van moeder maakt geen al te grote indruk op de jonge Karin. Dit verandert immers niets aan haar huidige wereldje, ze woont nog steeds in een verloederde volkswijk in Nederland. Pas tijdens de diploma-uitreiking van het gymnasium beseft Karin dat ze haar naam Boersma van zich af wil schudden en de familienaam van moeder wil aannemen. Amatmoekrim moet het voortaan worden. Wat volgt is een ingewikkelde en administratieve procedure die ruim anderhalf jaar duurt. Negentien is ze, als ze van haar echte vader een brief en een foto ontvangt. Sindsdien schrijven ze elkaar wel vaker; toch zijn deze brieven vaag en eerder gevoelloos. Twee vrienden geven Karin het laatste zetje en overtuigen haar om af te reizen naar Suriname en ginds Eric Lie te ontmoeten, de levende legende. Suriname houdt haar al snel in zijn greep. Zowel de bevolking als de taal en de cultuur bezorgen haar enige vorm van betovering. Zal vader Eric echter zijn dochter kunnen betoveren?

“Eric ging zitten en zijn blik gleed naar de tafel tussen ons in, het zwarte schrijfblok en de balpen die ik voor me had neergelegd, een boek dat nu, ter plekke, geschreven kon worden. Gewoon weergeven wat er gebeurde. Als ik er de moed voor kon opbrengen. Of me kon neerleggen bij het feit dat wat er vanaf nu ook zou gebeuren, er allang geen weg terug meer was. Ik schraapte mijn keel. Hij keek me aan, een blik die ik niet kon peilen.”

In Tenzij de vader gaat de auteur op zoek naar de ‘mens’ achter haar echte vader. Wellicht betekent de roman nog meer haar zoektocht naar zichzelf. De angst slaat ongenadig toe, de beklemming om haar biologische verwekker werkelijk te leren kennen. Eric Lie is een flinke zeventiger, nog steeds een jager en rokkenjager. Tevens is hij vader van flink wat kinderen bij verschillende vrouwen. Het boek is een vaderroman, een delicaat en breekbaar verhaal waarin er geen plaats is voor fictie. De pure en vaak ook harde realiteit overheersen, het is een roman waarin geen enkel hoofdpersonage compleet vrijuit kan gaan. Zeker niet zoals de schrijfster het hier heeft neergeschreven.

Karin Amatmoekrim gaat erg ver als ze de late ontmoeting met haar echte vader beschrijft. Ze verlaat zelfs haar comfort zone als ze haar bespiegelingen over dit treffen neerschrijft. Een confrontatie van een vader met zijn dochter; en omgekeerd. Tenzij de vader is een geslaagde expeditie geworden, glashelder neergezet. Een familieportret, maar meer nog een zelfportret.