Ontbreekt hier een schakel, of niet?

2016 was een rijk debutenjaar. Het moet in onze overspoelde boekenwereld wel heel erg moeilijk zijn om met een debuut via de grote poort binnen te treden. Neerlandicus Octavie Wolters (1977) schreef haar eersteling: Voorland. Wolters is erg actief als blogger en vlogger, haar website is een aanrader. Zij beschouwt in haar roman “de mens als schakel tussen verleden en toekomst, een schakel in de enorme rij voorvaderen en nakomelingen.” Schrijft ze hierover echter ook een indrukwekkend verhaal, waarin geen zwakke schakel te vinden is?

Het zuiden van Nederland, eind jaren zestig. Het verhaal van drie generaties van de familie Haasting. Wolf is biologieleraar, samen met zijn vriendin Heleen woont hij in een rustig dorpje. Daar brengt ook zijn doodzieke vader zijn laatste dagen door, in het gezelschap van zijn vrouw Johanna. Wolf en Heleen zijn nog maar pas getrouwd als vader overlijdt en moeder Johanna voortaan als weduwe verder door het leven moet. Het nageslacht wordt echter snel verdergezet want Heleen is immers zwanger, de conceptie vindt plaats op de dag dat haar schoonvader het hiernamaals opzoekt. Wolf vindt zijn ideale en veilige schuilplaats in de kleine school waar hij leraar is. De geboorte van zoon Otto is een openbaring voor de jonge vader; het betekent eveneens een definitieve kanteling van zijn leven. Het tweede deel voert de lezer naar 1996; Otto is intussen een volwassen man die met vriendin An samenwoont, ver van de plaats waar hij zijn jeugd heeft doorgebracht. Wanneer hij verneemt dat er een opgraving is gepland in zijn geboortedorp, keert Otto met An terug naar het dorp waar hij is opgegroeid. Ginds volgt de onvermijdelijke ontmoeting tussen Wolf en zijn beide ouders.

Zen worden: het resulteert in een bevrijde manier van leven. Als lezer van Voorland vorder je een eind in de goede richting. Als een van de hoofdpersonages drijf je er steeds maar verder van weg. Enerzijds is dit een roman met een stil, langzaam maar diepzinnig verhaal. Je kunt er niet omheen: Octavie Wolters heeft haar debuut neergeschreven in een filmische taal. Het meest opvallende element in het boek. Zoals ze het gebied waarover ze schrijft, in een analoge fotografische weergave neerzet op haar website, zo schept ze ook dezelfde sfeer in Voorland. Het zijn uiterst scherpe foto’s van de locaties én van haar karakters, uitgediept tot in de details. Ook de minimale aanwezigheid van dialoog tussen de personages valt op. Er wordt enkel en alleen kort gesproken als het echt onvermijdelijk is.

“Hij voelde hoe het bloed in zijn aderen niet alleen zijn bloed was. Het was het bloed van alle generaties voor hem en na hem. Hoe hij ze droeg in zijn wezen, hoe ze altijd bij hem waren, hem vergezelden. Ze zaten in hem. Hij keek met hun ogen, hij praatte met hun stem.”

De geschiedenis herhaalt zich voortdurend. De drie generaties van de familie Haasting bestaan uit eerder brave mensen. Het zijn geslachten, die machteloos hun eigen leventje leiden. Een sublieme focus op het landschap waarin de personages aan elkaar gekluisterd zijn… van de ene generatie op de andere.

Niet alleen de twee delen, ook de epiloog die zich afspeelt in 2015, alles verloopt zoals verwacht: zonder verrassingen of uitschieters. Het is dan wel een veelbelovend debuut van een auteur die een uitzonderlijke schrijftaal hanteert, toch mist het verhaal iets. Terwijl Voorland zich rustig een weg zoekt naar het eind. Aan de lezer zelf om vast te stellen wat er ontbreekt. Een schakel?