Als een fotoalbum
Uit het Zuiden (2019), verschenen bij De Geus, is de debuutroman van actrice en regisseur Carine Crutzen (1961) waarin ze haar jeugdherinneringen en de laatste levensfase van haar ouders beschrijft. Carine Crutzen komt uit het zuiden van het land – vandaar de titel - maar woont er niet meer. Na de dood van haar ouders heeft ze er niets meer te zoeken. Door dat afgesneden zijn van haar wortels voelde ze de behoefte om met haar autobiografische roman haar thuisland, haar jeugd, weer tot leven te brengen.
In heel korte hoofdstukken van steeds ongeveer twee pagina’s beschrijft ze scenes uit haar jeugd, flarden herinneringen. Logeren bij een grootmoeder die de was doet in een ketel met een ding dat ronddraait, een kind dat bang is in het donker, een moeder die boos wordt en zegt dat ze zich niet moet aanstellen en haar dreigement met slaag waarmaakt door haar met een kleermaker op de billen te slaan, een moeder die op bed ligt als ze van school thuiskomt, een oudere broer die een dikke vette spin in haar bed legt, een buurmeisje dat haar in vertrouwen neemt en vertelt dat haar vader bij haar in bed komt – een probleem dat wordt opgelost met een gesprek van haar ouders met de man –, een stiekeme verliefdheid, zingen in een band, studeren, wonen op kamers, angstaanvallen, het zelf moeder worden, ouders die aftakelen, een oude zieke vader die, nadat ze in een sneeuwlandschap de greppel in zijn gereden, alleen via het autoraam is te bevrijden.
Het is alsof je een fotoalbum doorbladert en iedere foto even tot leven komt. Haar vroege jeugd komt in korte schetsen tot leven, zoals wanneer ze beschrijft hoe ze van school thuiskomt, haar moeder is aan het koken en zij klimt op de schoot van haar vader om te lezen in een boekje over de avonturen van een hond en kat. Een klein verhaal zonder climax, maar je ziet het huiselijke tafereel zo voor je. Het verhaal heeft een fragmentarische opbouw en de stijl is beeldend. Het mozaïek aan al die korte beschrijvingen vormen samen het verhaal van een heel leven. Je leeft mee en voelt de tragiek van ouders die je ontglippen aan het eind van hun leven. Je voelt dat opgroeien moeilijk is en volwassen worden een worsteling. Het leest licht en luchtig en het voelt herkenbaar. De kracht van het boek is tevens zijn zwakte. Het is een lief boek en dat is ook wat je erop tegen zou kunnen hebben. Het schuurt nergens en het blijft aan de oppervlakte.
Op de voorflap van het boek staat vermeld dat het de herinneringen zijn van iemand die koste wat het kost een goede dochter wilde zijn en dat proef je er ook doorheen. Ook na de dood van haar ouders wil ze het goed doen. Je gelooft in haar oprechtheid, maar je vraagt je af of ze er misschien nog net niet bij kan, de diepere lagen van haar familieverleden, van het onderbewuste die mogelijk haar angstaanvallen in haar studententijd zouden kunnen verklaren. Durft ze er niet aan of heeft ze de scherpe randjes glad gepoetst? Heeft de schrijver zich verzoend met haar verleden of heeft ze het geromantiseerd? Het zou allebei kunnen en misschien doet het er ook niet toe. Misschien is het genoeg om steeds een bladzijde om te slaan met een glimlach en mildheid over een leven zoals vele levens, met soms liefde en gemis.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Hamide Dogan
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
