Prachtverhaal

Het was zo bijzonder om eindelijk weer eens een weergaloos goed Nederlands boek te lezen!

Is dit een familiegeschiedenis of toch grotendeels een oorlogsverslag en de gevolgen daarvan?

Hugo, de hoofdpersoon, is kleinzoon van de steenrijke zakenfamilie en hij is een gerenomeerd kunstenaar. Hij is een buitenbeentje in zijn familie door zijn gebrek aan ambitie voor een functie in het familiebedrijf (olieboorsector, scheepsbouw), dat thans door zijn tweelingbroer Willem geleid wordt. Deze broer wordt getypeerd als de meedogenloos ambitieuze opvolger van zijn grootvader, Willem Sr, de stichter van het bedrijf met dezelfde karaktereigenschappen. Hugo en Willem’s vader (zoon van de grote Sr) wordt getypeerd als een onbelangrijke schakel, een beetje een watje, tussen de grootvader en Hugo’s ambitieuze broer Willem. Deze Willem laat zien hoe megalomaan hij is door het bouwen van het grootste olie-boorschip ter wereld. Later in het boek wordt de doop van dit schip op bijna hilarische, maar ook irritante, wijze beschreven. Bij de aanwezigen bespeuren we o.a. Neelie Kroes en Thierry Baudet, say no more!

De essentie van het boek is evenwel van een heel andere aard. Grootvader was in de dertiger jaren een fanatieke Nederlandse SS officier. Niet zomaar een officier, maar een redenaar en spreker door heel Nederland ten behoeve van het nazistische gedachtegoed. Willem Sr wordt zelfs in een hoog gerenomeerd SS peloton uitgezonden naar het oostfront om daar geschikte oliebronnen te gaan lokaliseren. Het boek doet uitgebreid verslag van zijn verblijf aan het oostfront en daardoor wordt men getrakteerd op gruwelijke beelden en gebeurtenissen. Willem Sr is slim genoeg op sluwe wijze te verdwijnen aan het einde van de oorlog en komt pas terug uit Venezuela als hij kan veronderstellen dat hij niet meer veroordeeld gaat worden voor zijn SS activiteiten.

Dit SS verleden van de grootvader zal de volgende twee generaties van familie in ongunstige zin sterk blijven beïnvloeden. Men probeert het zoveel mogelijk onder de pet te houden, maar geruchten blijven rondwaren. En terecht.

Hugo was een jongen, die niet gewend was om deel te nemen in het gewone dagelijkse leven. Een eenzame jongen die in zijn eentje opgroeit op het enorme landgoed van zijn grootouders. Hij zwemt alleen in het zwembad. Hij loopt alleen door de duinen, grenzend aan het landgoed. Zijn gouvernante is de enige persoon, waarmee hij een band heeft. Zijn driftige broer blijft bij zijn ouders.

Zelfs als jeugdig persoon na het voltooien van zijn studie heeft Hugo er totaal geen notie van dat het best uitzonderlijk is om een groot grachtenpand in Amsterdam in zijn eentje te bezitten. Later koopt hij zonder een moment te aarzelen een huis op Ibiza omdat zijn vriendin het zo’n leuk huis vindt. Arme Hugo, al is hij een bekende kunstenaar, hij heeft geen idee hoe de wereld moet zwoegen om al dit fraais te kunnen aanschaffen. Hij is wel uniek in zijn familie dat hij aardig en zorgzaam is. En hij is de enige.

Maar, kijk, wie is daar dan opeens: Tommy Wieringa himself. Hij komt met Hugo in contact via de oude gouvernante van Hugo. Tommy Wieringa vertelt Hugo dat hij bezig is met een boek over grootvader Willem Sr en dat hij veel interessante informatie heeft ontdekt bij het NIOD. Ik vond het reuze geestig hoe Tommy Wieringa opeens opdook in het boek en op zo’n zinnige manier ook. Daar kan, bijvoorbeeld, Pfeiffer wat van leren! Ik ga verder niet in detail in hoe deze ontwikkeling verder verloopt. Hugo volgt Tommy Wieringa’s aanmoedigingen op en dat geeft interessante gevolgen. Je zou kunnen stellen dat hij de strijd met het verleden aangaat en zo zijn relatie met zijn familie voor altijd verstoort. Zwijgen is goud, nietwaar!

Het laatste hoofdstuk heb ik niet begrepen. Wilde Wieringa zijn lezers tonen dat Hugo door Nirwana, dus door het vuur te doven, de hebzucht en het kwaad heeft overwonnen? Ik begreep de betekenis van het einde niet. Ik vond het een beetje te ver gaan met dat mystiek gereduceerd zijn tot niets.