Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Het zwaarste jaar van WOII

Hannie 30 oktober 2021
Rosemarijn Milo heeft met Eén jaar uit het leven P.M.C.J.S. het afsluitende deel van het drieluik over haar familie geschreven. Een intrigerende geschiedenis die al begonnen was eind 19e eeuw. In het boek Een vervlogen droom wordt het verhaal over Guusje, de grootmoeder van de schrijfster, beschreven. Grootvader Hamer is in deel twee Het hoge woord de hoofdpersoon en in het derde deel Eén jaar uit het leven P.M.C.J.S. (de voorletters van Marth Hamer) staat de moeder van de auteur centraal. In dit boek is weer voor een andere manier van vertellen gekozen, nl de dagboekvorm. Zo heeft ieder boek een originele opzet.

Marth Hamer begint haar dagboek (dat gefingeerd is door de auteur) in juli 1944 om de gruwelijkheden van de oorlog en haar leven in beperking van zich af te schrijven. Omdat haar man Henk Milo als musicus in Amsterdam nog de kans heeft zijn werk voort te zetten, zijn ze van Nijmegen daarheen verhuisd. Van een woning met tuin op de begane grond naar een etagewoning met enkel een balkon. Het leven met twee kleine kinderen, Robje (1939) en Guusje (1940), valt haar zwaar. Als ze dan ook nog zwanger blijkt te zijn (van dochter Rosemarijn 1945), het voedsel steeds schaarser wordt en het leven steeds beperkter met meer mensen in de kleine ruimte, voelt het leven als een onmogelijke opgave.

Uit de dagboekfragmenten die een jaar later in 1945 eindigen als de bevrijding een feit is, leren we Marth beter kennen. Buiten haar moeilijke omstandigheden lezen we ook over de eenzaamheid in haar huwelijk, haar strijd om goed met haar kinderen om te gaan en last but not least haar jaloezie naar iedereen die het beter had dan zij. De muziek, zoals de subtitel al aangeeft, speelt ook een prominente rol en is haar tot grote steun. De Kleengedichtjes van Guido Gezelle worden hier en daar geciteerd en de Berceuse van Chopin is het mooiste wat ze zich maar kan wensen om naar te luisteren.

De cover van het boek bevat een foto van de Parnassusweg in Amsterdam, waar de familie Milo gewoond heeft. Op de binnenkant van de omslagen staat voorin een stuk muziek van een Kleengedichtje en achterin een stukje notenschrift van de Berceuse. Wat een prachtige aanvulling. Ook in het boek vinden we hier en daar foto’s van afbeeldingen om de tekst te verduidelijken. Heel aangrijpend is de kalligrafie met foto van Robje: Vaarwel.

Het boek is in eenvoudige taal geschreven, het verhaal leest inderdaad als een dagboek. De auteur heeft zich terdege ingeleefd in het leven van haar moeder. Hoewel hun relatie meestal onder druk stond, blijkt erg veel begrip voor de moeilijke situatie waarin haar moeder verkeerde. Maar ook lezen we hoe Rosemarijn Milo haar leven lang de naweeën van haar jeugd gevoeld heeft. De jaloezie van haar moeder, de verhalen die haar verteld werden en waarvoor ze nog veel te jong was, de onmacht om liefdevol met haar kinderen om te gaan, allemaal gebeurtenissen die haar jeugd getekend hebben. Des te knapper is het dat ze dit boek Eén jaar uit het leven P.M.C.J.S. geschreven heeft. Uit haar verhaal blijkt begrip en compassie voor haar moeder. De strijd om haar jeugd te verwerken en achter zich te laten heeft de auteur op indringende wijze verwoord.

Eén jaar uit het leven P.M.C.J.S. is het laatste deel uit de familiegeschiedenis. Elk deel is los van een ander te lezen, maar aan te raden is om te beginnen met het verhaal van grootmoeder Guusje, omdat dan het meeste inzicht verkregen wordt over hoe moeder Marth haar leven geleefd heeft. Dit drieluik is van begin tot eind boeiend, intrigerend, ontroerend en meeslepend. Hopelijk is dit niet het laatste werk van Rosemarijn Milo, maar kunnen we nog veel meer van haar hand tegemoet zien.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Hannie

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!