Een boekhandel om van te dromen

In de huidige tijd een boekhandel beginnen is niet geheel risicoloos. Wanneer je die boekhandel dan ook nog begint in een klein dorpje met maar 180 inwoners in de Toscaanse bergen, kun je met recht spreken van een grote uitdaging, misschien wel een onbezonnen actie. Toch nam Alba Donati, prijswinnend dichter (1960, onder het pseudoniem Alba Franceschini), deze stap. In maart 2019 start ze, in haar geboortedorp Lucignana met behulp van crowdfunding en een hoop lef, de boekhandel Libreria Sopra la Penna. Ze krijgt daarbij hulp van een deel van de lokale bewoners. Het wordt niet zomaar een boekhandel maar een speciale belevenis waarvoor mensen vanuit de wijde omgeving de reis maken naar Lucignana.

In Boekhandel in de bergen lees je over het ontstaan van de boekhandel en de moeilijkheden die daarbij komen kijken. De tegenslagen die er zijn, de coronapandemie die voor problemen zorgt, maar ook wat een boekhandel kan doen voor zo’n kleine gemeenschap. Donati schrijft het boek, dat vertaald is door Etta Maris, in dagboekvorm. Ze start op 20 januari, niet geheel willekeurig gekozen, en eindigt haar verhaal op 20 juni. In vijf maanden neemt ze je mee in haar dagelijkse leven en schrijft ze over haar familie, het dorpsleven en de beslommering van een dag in de boekhandel. Dit doet ze op een vlotte en toegankelijke manier alsof ze het verhaal speciaal aan jou vertelt.

De vele Italiaanse namen en ingewikkelde familierelaties zorgen soms voor wat verwarring, maar die neem je voor lief wanneer Donati gaat vertellen over de boeken die ze leest of heeft gelezen en de schrijvers die ze bewondert. Ze doet dit op zo’n inspirerende en enthousiaste manier dat je het niet na kunt laten de boeken en schrijvers op te zoeken voor zo ver je ze zelf nog niet kent. Maar het zijn niet alleen de boeken waarover ze het heeft. Ze laat ook zien hoe verrijkend het is om te lezen, welk boek of gedicht dan ook. Het geeft je kennis, laat je nadenken en het verruimt je blik op de wereld. En dat laatste is zeker van waarde wanneer je wereld kleiner is geworden door de coronapandemie.

'De boekhandel is een school, een venster op de wereld die wij denken te kennen, maar dat is niet waar. De waarheid is dat je moet lezen om de wereld werkelijk te kennen, want wie schrijft doet dat altijd vanuit een detail dat niet terugkomt.'

Het boek eindigt met twee essays van boekhandelaren uit Vlissingen en Brussel. Zij maken ieder op hun eigen manier duidelijk wat het belang is van boekhandels voor de gemeenschap, maar ook dat de gemeenschap net zo belangrijk is voor de boekhandel. En dat is nu net waar je na het lezen van Boekhandel in de bergen je ernstig van bewust bent.

Dat veel van de boeken die Donati leest en de schrijvers waarover ze schrijft Italiaans zijn en de gemiddelde Nederlandse lezer deze niet zal kennen mag de pret niet drukken. Wat blijft is de liefde voor lezen, boeken en een boekhandel om van te dromen.