Rivaliteit, familiebanden en gemeenschapszin

Garret Carr (1975, Killybegs) is, naast journalist, universitair docent Creative Writing aan de Universiteit van Belfast. Hij schreef eerder al enkele non-fictie boeken en een kinderboek. ‘De jongen van zee’ is zijn debuutroman en is door de Engelse zondagskrant The Observer in het rijtje beste debuten van 2025 geplaatst. Het boek is vertaald door Harm Damsma en Niek Miedema.

Killybegs, Donegal Bay, Ierland, 1973. Dorpsbewoner Mossy Shovlin komt met een baby die aangespoeld is in een ton het dorp binnen lopen. ‘Hij is een geschenk van de zee’. Alle inwoners van het dorp zijn een paar dagen van slag en iedereen wil dit wonder wel aanschouwen. Het is uiteindelijk de visser Ambrose Bonnar, die samen met zijn vrouw Christine Lyons en hun 2-jarige zoon Declan, die jongen zal adopteren en opnemen in zijn gezin. Ze noemen hem Brendan. Hoe welwillend en liefdevol hij door zijn adoptieouders ook wordt behandeld, echt onderdeel worden van de familie en de hechte dorpsgemeenschap wordt hij niet. Het is vooral Declan die grote moeite heeft met zijn ‘broer’, hem zoveel mogelijk probeert dwars te zitten en er alles aandoet om maar niet als broer te worden gezien. In de ongeveer 20 jaar die volgen lees je niet alleen over de strijd tussen de twee broers en wat dit doet met de rest van de familie, maar ervaar je ook hoe het een vissersdorp vergaat in de veranderende wereld.

Samen met de baby komt de lezer ook het verhaal binnen en wordt aan de hand meegenomen door de dorpsbewoners. Althans zo voelt dat. Het is de alleswetende we-verteller, waardoor het lijkt alsof de dorpsgemeenschap het verhaal vertelt, alles observerend en becommentariërend en die zich soms rechtstreeks tot de lezer richt voor uitleg en verduidelijking. Dit zorgt voor een zekere afstandelijkheid. Pas halverwege het verhaal, wanneer de we-verteller wat meer naar de achtergrond gaat, komen er meer dialogen en mooie kleine verhalen die meer raken.

‘Welnu, dit is wat er gebeurd was met de Dawn en haar bemanning, het hele verhaal. De noordwestelijke visgronden waren rijk aan vis, alleen deed zich op de tweede nacht een probleem voor.

Dat de schrijver Garett Carr zelf uit Killybegs komt is terug te lezen in de mooie beschrijvingen van het landschap en in de manier waarop hij het harde vissersleven met zijn vele uitdagingen beschrijft. Langzaam kabbelt het verhaal voort en is soms zelfs wat melancholisch. Slechts een enkele keer ontstaat er wat meer vaart in de gebeurtenissen en komt er ook iets meer spanning in het verhaal. Carr snijdt enkele grote thema’s aan zoals rivaliteit, familiebanden en gemeenschapszin. Dit alles tegen de achtergrond van hoe men zich staande houdt in de steeds veranderende maatschappij. Nergens wordt het verhaal echter zwaar, het blijft licht van toon. Het plot is uiteindelijk weinig verrassend en misschien ook wel iets te mooi om waar te zijn. Toch neemt dit niet weg dat ‘De jongen van zee’ zeker voor lezers die van mooie verhalende romans houden een fijne leeservaring zal zijn.