Lezersrecensie
Een boek dat je niet zomaar loslaat
Mariken Heitman (1983) bioloog en schrijver, debuteerde in 2019 met de roman ‘Wateraap’. Voor haar tweede roman, ‘Wormmaan’ kreeg ze in 2022 de Libris Literatuurprijs. ‘De mierenkaravaan’ (2024) is haar derde roman.
Meteen al bij de eerste zin van het boek: ‘Ik wil dat je behoedzaam bent’, word je meegenomen de moestuin in. De tuin van de 40-jarige Kiek, die daar samen met een aantal vrijwilligers de scepter zwaait. Vier seizoenen, beginnend bij de herfst, leef je mee met het wel en wee van de moestuin en het leven van Kiek. Bij Kiek is de ziekte MS geconstateerd en ze moet niet alleen leren omgaan met wat dit lichamelijk voor haar betekent maar ook gaan nadenken hoe het verder moet met haar moestuin. Voor Kiek is de tuin haar alles.
Mariken Heitman heeft een geheel eigen manier van schrijven. Ze geeft groenten en dieren en eigen stem en eigenschappen, beschrijft ze zo beeldend dat je het levendig voor je ziet en de geur van de tuin haast kunt ruiken. Wanneer er plotseling een haas verschijnt die een gevaar is voor de tuin, voel je wat dit doet met Kiek. En ondertussen word je ook heel wat wijzer op het gebied van tuinieren, net zo beeldend vertelt als de rest van het verhaal.
‘De zaden in haar voetstappen zullen sneller kiemen. Zoals een kind, strak ingestopt in bed , zich makkelijker overgeeft aan de slaap, zo ontkiemt roggezaad beter op zacht aangedrukte grond.’
De lezer krijgt het allemaal echter niet zomaar cadeau. Het vereist een aandachtig lezen vanwege de vele symboliek die het boek rijk is. Geen zin staat er voor niets en er lijkt over elk woord te zijn nagedacht. Perspectieven lopen regelmatig door elkaar heen. Naast een mysterieuze ik- verteller, is er de stem van Kiek maar ook andere personages, inclusief de haas krijgen een stem. Daarnaast gebruikt Heitman opsommingen van mooie soms nieuwe woorden die samen een haast poëtisch ritme vormen
De vier seizoenen in het boek hebben ieder een eigen sfeer. Dat lees je niet alleen terug in gebeurtenissen in de tuin maar ook hoe het met Kiek vergaat. Net als de gewassen gaat ook zij door verschillende fasen heen om uiteindelijk weer terug te komen bij zichzelf en haar tuin.
Tussen de regels door stipt de schrijver, naast de grote thema’s als natuur, gender en omgaan met chronische ziekte , nog de zorg voor het klimaat en duurzaamheid aan.
‘De mierenkaravaan’ is een boek dat je na het gelezen te hebben niet zomaar loslaat. Terugbladeren, stukken herlezen om vervolgens nog meer te ontdekken van al het moois dat Heitman heeft geschreven.
Meteen al bij de eerste zin van het boek: ‘Ik wil dat je behoedzaam bent’, word je meegenomen de moestuin in. De tuin van de 40-jarige Kiek, die daar samen met een aantal vrijwilligers de scepter zwaait. Vier seizoenen, beginnend bij de herfst, leef je mee met het wel en wee van de moestuin en het leven van Kiek. Bij Kiek is de ziekte MS geconstateerd en ze moet niet alleen leren omgaan met wat dit lichamelijk voor haar betekent maar ook gaan nadenken hoe het verder moet met haar moestuin. Voor Kiek is de tuin haar alles.
Mariken Heitman heeft een geheel eigen manier van schrijven. Ze geeft groenten en dieren en eigen stem en eigenschappen, beschrijft ze zo beeldend dat je het levendig voor je ziet en de geur van de tuin haast kunt ruiken. Wanneer er plotseling een haas verschijnt die een gevaar is voor de tuin, voel je wat dit doet met Kiek. En ondertussen word je ook heel wat wijzer op het gebied van tuinieren, net zo beeldend vertelt als de rest van het verhaal.
‘De zaden in haar voetstappen zullen sneller kiemen. Zoals een kind, strak ingestopt in bed , zich makkelijker overgeeft aan de slaap, zo ontkiemt roggezaad beter op zacht aangedrukte grond.’
De lezer krijgt het allemaal echter niet zomaar cadeau. Het vereist een aandachtig lezen vanwege de vele symboliek die het boek rijk is. Geen zin staat er voor niets en er lijkt over elk woord te zijn nagedacht. Perspectieven lopen regelmatig door elkaar heen. Naast een mysterieuze ik- verteller, is er de stem van Kiek maar ook andere personages, inclusief de haas krijgen een stem. Daarnaast gebruikt Heitman opsommingen van mooie soms nieuwe woorden die samen een haast poëtisch ritme vormen
De vier seizoenen in het boek hebben ieder een eigen sfeer. Dat lees je niet alleen terug in gebeurtenissen in de tuin maar ook hoe het met Kiek vergaat. Net als de gewassen gaat ook zij door verschillende fasen heen om uiteindelijk weer terug te komen bij zichzelf en haar tuin.
Tussen de regels door stipt de schrijver, naast de grote thema’s als natuur, gender en omgaan met chronische ziekte , nog de zorg voor het klimaat en duurzaamheid aan.
‘De mierenkaravaan’ is een boek dat je na het gelezen te hebben niet zomaar loslaat. Terugbladeren, stukken herlezen om vervolgens nog meer te ontdekken van al het moois dat Heitman heeft geschreven.
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Harriet
Gesponsord
In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder met zijn kenmerkende warmte, scherpzinnigheid en humor.
Een roman die bijna uit zijn voegen barst van emotie met een prachtige schrijfstijl en onvergetelijke personages, een verhaal dat je telkens weer zult willen herlezen.
Parijs 1942. Miri ontsnapt aan een razzia en komt terecht op het platteland. Op een nacht krijgt ze een gevaarlijke missie. Slaagt ze erin om zowel haar eigen leven als dat van anderen te redden?
