Te weinig verrassend om lang te blijven hangen

Janneke Siebelink (1947) werkte na haar studie aan de Frederik Muller Academie bij verschillende uitgevers en schreef columns voor meerdere tijdschriften. Daarnaast heeft ze in opdracht voor families meerdere familiegeschiedenissen geschreven. Haar debuutroman Soms sneeuwt het in april is gebaseerd op zo’n familiegeschiedenis.

Het is 1985 en hoofdpersonage Katharina is met haar man Peter op Texel voor een weekendje weg dat zij voor haar 40ste verjaardag heeft gekregen. Onderweg in de auto naar hun bestemming vertelt Katharina dat ze zwanger is, iets waar ze al jaren naar uit kijken en niet meer voor mogelijk hebben gehouden. De vraag dringt zich met name bij Peter op of hij deze zwangerschap en hun relatie nog wel wil. Al jaren heeft hij het idee dat hij Katharina niet echt kent en dat ze hem op afstand houdt. Noodgedwongen moet Katharina haar verleden onder ogen zien.

‘Nu zegt hij: ‘Je snapt het echt niet hè? Ik wil bij jou zijn, Kat. Maar je duwt me weg. Ik mag bij je in de buurt zijn, maar ik mag niet met je zijn. Je drijft van me af’, vervolgt hij.’

Hier springt het verhaal terug in de tijd naar 1957, het jaar dat Katharina 12 jaar wordt en er een hoop verandert in haar leven. Haar beste vriendin mag ineens niet meer met haar omgaan, er worden kwetsende briefjes bezorgd, haar oma heeft duidelijk geheimen en ze wordt door haar moeder niet echt gezien maar meer als een last ervaren. Siebelink wisselt de beide verhaallijnen soepel af. Knap is het hoe ze de juiste toon van de 12-jarige Katharina weet te raken, haar onzekerheid en haar zoektocht naar antwoorden. Zorgvuldig bouwt de schrijfster de spanning op en ze weet je als lezer geboeid te houden. Halverwege komt er een derde verhaallijn bij en verandert het vertelperspectief van Katharina naar dat van haar moeder Helena. Het wordt duidelijk over welk familiegeheim er nooit gesproken is. Een geheim dat zijn oorsprong heeft in een, voor velen, onbekend stukje geschiedenis tijdens de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog op Texel. Al snel wordt het verhaal hier voorspelbaar en wil Siebelink te veel nadruk leggen op de gevoelens van Helena waardoor ze het verhaal er omheen wat lijkt te vergeten. Waarom kijkt bijvoorbeeld niemand ervan op wanneer Helena een nacht niet thuiskomt en ze toch in een positie zit waar ze zo min mogelijk moet opvallen?

Grote thema’s in het verhaal zijn schuldgevoelens, er niet bij horen en leed dat generaties lang wordt doorgegeven met daarbij de grote vraag of en wanneer je dit kunt stoppen.

‘Het zijn de verhalen uit het verleden die het heden betekenis geven. Het gewicht dat aan je trekt, op je drukt, je uiteenrukt en in elkaar doet duiken van schaamte. De schuld die in alles zijn aanwezigheid toont en jou voortdurend tot verantwoording lijkt te roepen. Het onvermogen het verleden te kunnen veranderen.’

Soms sneeuwt het in april is een op feiten gebaseerde roman over hoe oorlogsleed kan doorwerken in een familiegeschiedenis, met interessante thema’s, een relatief onbekend stukje geschiedenis maar net te weinig verrassend om lang te blijven hangen.