Over ouder worden en terugkijken

Henk Spaan (Heerhugowaard, 1948) is vooral bekend als journalist, columnist en televisiepresentator. Hij schreef echter eerder al vier poëziebundels en heeft ook een paar non-fictie boeken op zijn naam staan. In 2014 debuteerde hij met zijn eerste roman Oude vrienden. Stappen tellen is zijn derde roman.

Sinds de dood van zijn vrouw Lieke, anderhalf jaar geleden, woont de 70- jarige Eduard Wakker in een seniorenflat in Amsterdam. Het appartement is nog uitgezocht door zijn vrouw zodat hij niet in het huis hoefde te blijven wonen waar zij samen zo gelukkig waren. Eduard, Ed voor vrienden, mist Lieke elke dag in alle kleine dingen van het leven. Hij zorgt er echter voor dat hij zich er niet onder laat krijgen. Uit verveling gaat hij in de commissie "Rituelen na het overlijden van een medebewoner". Samen met Wally, een medebewoner, loopt hij regelmatig een rondje en vaak drinken ze wat in een café. Om in beweging te blijven en dus zijn stappen te tellen maar ook om zijn dagen zonder Lieke betekenis te geven.

'Als je niet kon terugkijken hoeveel je had gelopen die dag, was er in wezen niets gebeurd.'

Hij mist Lieke zo erg dat hij gespeeld heeft met de gedachte er een einde aan te maken. Op zulke momenten denkt hij vaak terug aan Italië. Samen hebben ze lange zomers door gebracht in het fictieve Castelpietro. Hij hield dagboeken bij over die periode en op advies van zijn vrouw werkt hij deze uit. Ed gaat met zijn tijd mee, hij zit op Twitter en Instagram. Als oud-journalist beantwoordt hij graag op ironische wijze evaluaties en vragenlijsten die hij via de mail ontvangt. Dit levert een aantal hilarische stukjes opm die voor de lezer vaak zeer herkenbaar zijn.

Spaan laat Ed zelf zijn verhaal vertellen. Dit heeft als gevolg dat, hoewel het een luchtig geschreven verhaal is dat nergens sentimenteel wordt, je als lezer tussen de regels door wel het verdriet van Ed voelt om het verlies van zijn vrouw.

'Zingeving is behalve een modewoord zonder inhoud, een luxeprobleem dat zich vanzelf oplost als er niks meer te leven valt.'

Delen in het nu worden afgewisseld met scènes uit het uitgewerkte dagboek over de vakanties in Castelpietro. De afwisseling tussen het leven van Ed op dit moment en het leven in Italië laat mooi het contrast zien tussen de rust en de steeds kleiner wordende wereld bij het ouder worden en de mogelijkheden en vrijheid van het leven wanneer je nog een groot stuk van je leven voor je hebt.

Het boek leest gemakkelijk, zonder ingewikkelde zinsconstructies en met veel vlotte, levensechte dialogen. Dat de schrijver ook voetbal- en sportcolumnist is zal de lezer niet ontgaan vanwege de voetbal- en wielrenweetjes die doorheen het hele verhaal voorkomen, zonder dat dit overigens storend is. Terwijl tegen het einde van het boek zijn vriend Wally steeds meer tekenen van dementie laat zien, lijkt het of Ed steeds meer zijn verdriet een plekje kan geven. Dat dit leidt tot een wat ongeloofwaardig slot van het verhaal is jammer.

Stappen tellen is niet alleen een boek over ouder worden, de angst voor dementie en rouw. Maar ook over terugkijken op de mooie herinneringen van het leven.