Indringend en heftig verhaal over goed en kwaad
Wat zou er gebeuren wanneer Karadzic zich verborgen had in een klein Iers dorpje? De Ierse schrijfster Edna O’Brien onderzoekt deze optie in De rode stoeltjes en maakt ons deelgenoot van de drama’s die hieruit voortvloeien.
‘Nog lang daarna kwamen bewoners met verhalen over vreemde gebeurtenissen op die winteravond…’
‘Een kind van een travelersfamilie bezwoer dat ze de Boeman door het raam had zien klimmen, met een hakmes in zijn hand. ‘
Met deze onheilspellende woorden introduceert O’ Brien de aankomst van een vreemdeling in het dorp Cloonoila. Hij stelt zich voor als Dr. Vladimir Dragan uit Montenegro, maar de bewoners mogen hem Vuk noemen. Dragan heeft een baard, is in het zwart gekleed en draagt witte handschoenen. Hij is van plan zich in het dorp te vestigen als alternatief genezer en weet de bewoners vanaf het eerste ogenblik te charmeren. De kinderloze Fidelma vertrouwt hem zelfs zozeer dat zij hem smeekt om een kind. Wanneer hij ontmaskerd wordt, raakt het dorp in rep en roer.
Vooraf vertelt de schrijfster over de rode stoeltjes waarmee Sarajevo in 2012 zijn doden herdacht. Wanneer het verhaal begint is meteen duidelijk dat de vreemdeling oorlogsmisdadiger Karadzic is. De beschrijving van zijn uiterlijk en kleding stemmen overeen met de foto’s die de wereld overgingen ten tijde van zijn arrestatie. Ook de naam van de vreemdeling lijkt op zijn schuilnaam ‘Dragan Dabic’. Afwijkend zijn de witte handschoentjes. Wast hij zijn handen in onschuld?
‘De wolf heeft ook recht op het lam’
uit een Servische Sage
Het eerste deel van het verhaal begint onheilspellend en bevat mystieke verwijzingen. O’Brien speelt met namen en hun betekenissen. Ze beschrijft hoe Vladimir Dragan net als naamgenoot Vlad Dracula zijn slachtoffers verleidt en naar de slachtbank leidt. Vladimir laat zich ook Vuk noemen, het Servische woord voor wolf. Dit was tevens de voornaam van de vader van Karadzic. Ook de openbaar aanklager van Servië die oorlogsmisdadigers moest opsporen en Karadzic pas na dertien jaren vond heette Vladimir Vukcevic. Dat is natuurlijk geen toeval.
Dit geldt ook voor de naam van het dorp. Cloonoila betekent ‘bezoedelde weide’ en deze naam wekt een verontrustende sfeer op. De lezer weet nu wat hem te wachten staat. Ging het in deel één nog over liefde, onschuld en het verlies ervan, in het tweede en derde deel vertelt de schrijfster over de gevolgen en over de verwerking hiervan. Thema’s als schuld en je schuldig voelen, goed en kwaad, slachtoffer- en daderschap, verantwoordelijk zijn en bij jezelf thuiskomen, worden in allerlei mogelijke variaties opgediend. Niets is zwart-wit en er is geen duidelijke oplossing. De mens is wat hij is, ten goede en ten kwade.
In tegenstelling tot het eerste deel loopt deel twee niet helemaal vloeiend. De vele verhalen van de asielzoekers in The Centre geven een gevoel van overkill en vertragen het verhaal. Ook bevreemdt het dat de asielzoekers uit ex-Joegoslavië gebrekkig Engels spreken en Franstalige Senegalezen de Engelse taal wel lijken te beheersen. Het verhaal doet zo een beetje rommelig aan.
Het is ook niet helemaal duidelijk waar Fidelma mee bezig is, ze loopt een beetje verloren rond. Dat past heel goed bij haar persoonlijke verhaal, maar ook de lezer raakt een beetje verdwaald. Gelukkig raakt hij het spoor niet helemaal bijster en zorgen de diepgang en de boeiende thema’s ervoor dat de lezer aan het boek gekluisterd blijft.
Ondanks de beschreven gruwelen en ellende is het boek goed verteerbaar. Dit komt door de wat afstandelijke schrijfstijl. De verteller neemt de situatie van bovenaf waar met als gevolg dat de vreselijke gebeurtenissen die plaatsvinden makkelijker te verdragen zijn. Nadat het verhaal uit is, beseft de lezer pas ten volle hoe indringend en heftig het eigenlijk is.
De rode stoeltjes is een indringende en knap geschreven studie over het verlangen naar liefde, de verstrekkende gevolgen van het kwaad en over de machteloosheid van het individu. Het laat de lezer achter met een gevoel van kwetsbaarheid, maar ook met de hoop om ondanks alles verder te kunnen leven.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Saskia Jacobs-Labree
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
