Een solide uitstraling

De van oorsprong Amsterdamse maar thans in Berlijn woonachtige journaliste Marjolein Uitzinger is geen onbekende in de radio- en televisiewereld. Ze voerde of leidde jarenlang menige discussie over tal van actuele zaken op onder meer politiek en cultureel gebied. Haar duurzame kennis hierin vertaalt zich nu naar de wereld van de fictie waarin hoofdpersoon Sam Coorenvaar in Berlijn als cultureel redactrice verslag doet voor een Nederlandse krant. Nog voor hij haar goed en wel heeft kunnen inlichten welke primeur hij in handen heeft vindt Sams collega Jur van Zeijl de dood. Als algemeen correspondent draaide hij al langer mee in de Duitse hoofdstad en begaf hij zich op een weg die verre van begaanbaar bleek. Hoewel de grens van collegialiteit in hun geval rekbaar was, lijkt Sam niet bijster aangedaan van diens overlijden. Toch, zoals het een professionele journaliste betaamt, stelt ze alles veilig waar Jur zijn tanden in had gezet en kan ze, na overleg met haar werkgever, ongestoord aan de slag om af te ronden waar hij aan begonnen was. Dat er mensen worden uitgeschakeld die dreigen met het ontmaskeren van vroegere Stasimedewerkers wordt langzaam duidelijk, en Sam ontdekt dat sommigen genoeg redenen hebben om nieuwsgierigen van hun pad te weren.

De flaptekst geeft aan dat we te maken hebben met een jonge protagoniste, en hoewel leeftijd een rekbaar begrip is, leren we halverwege het boek dat de roodharige Sam inmiddels ruimschoots de dertig gepasseerd is. Niet meer zo piep dus. Dit eenmaal opgehelderd vallen ook gedragingen, keuzes en haar tomeloze gedrevenheid op hun plek. Wie niet bekend is met de belangrijkste binnenlandse veiligheids- en inlichtingendienst in de DDR, de Stasi, wordt door Marjolein Uitzinger uitvoerig bijgepraat. We laten ons tevens gewillig meevoeren naar de wereldstad waar kunst en cultuur hoog aanzien geniet, de liefde opbloeit, geheimen zich prijsgeven, en hebben in de auteur een bereidwillige stadsgids gevonden die ons Berlijn laat zien zoals geen ander dit kan.

De fatale primeur mist zijn uitwerking als het gaat om het spanningselement. Hoewel getracht is het thrillergehalte te behouden, legt dit het af tegen het gevoel continue toerist te zijn en op sleeptouw te zijn genomen langs tal van bezienswaardigheden en culinaire specialiteiten die Berlijn op de kaart hebben gezet. Het totaalplaatje hinkt een beetje op twee benen. Enerzijds is daar de aansnijding van een interessant stuk geschiedenis waar niet iedereen het fijne van weet, aan de andere kant merk je dat de scheidingslijn tussen fictie en werkelijkheid flinterdun is. Dit laatste mede doordat je het idee maar moeilijk van je af kunt schudden dat Uitzinger zo veel van zichzelf in het karakter van Sam heeft gestopt dat je je afvraagt waarom ze zich achter een ander personage schuil wil houden. Daarentegen heeft het geheel een solide uitstraling en wekt het de indruk dat de schrijfster weet waar ze het over heeft. Niet iedere auteur snijdt een onderwerp als dit op een dusdanig gedegen manier aan als Marjolein Uitzinger dit doet, en dat mag met recht vakwerk genoemd worden.