Verrassend

Richard Osinga (Haarlem, 1971) begon na zijn middelbare school aan een studie economie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam maar na een jaar switchte hij naar algemene letteren. Hij werkte als diplomaat in Noord-Afrika, internetondernemer, online-marketeer, zorgondernemer en nu bij een psychologisch adviesbureau. Als schrijver debuteerde hij in 2003 met "Bor in Afrika", "Munt" is zijn zevende roman, hij werd genomineerd voor de Boekenbon Literatuurprijs 2023 en in Vlaanderen voor de Boon 2024. Met deze laatste nominatie kwam dit boek in mijn vizier.

Drie personen en continenten, enkele culturen, levensbeschouwingen en religies, een chronologie die de volgorde van de hoofdstukken niet volgt en dan is er één munt. De auteur heeft in dit boek gespeeld met al deze elementen en dit is veel en vergt enige flexibiliteit en vooral de aandacht van de lezer om het lezen tot een goed einde te brengen. En toch is het een niet zo moeilijk verhaal, er mag dan wel veel inzitten maar uiteindelijk grijpt alles in elkaar, je kunt linken zien in de verschillende verhalen, alles krijgt netjes een soort van einde en het leest dan ook nog eens vlot. De auteur zegt zelf dat "Munt" ontstaan is uit het idee om een puzzel in de tijd te maken en hij voert daartoe ook een natuurvolk op dat een circulair tijdsbegrip heeft in tegenstelling tot ons lineair denken. Interessant.

Vooreerst is er Xiao Wei die familiaal verplicht werd om China te verlaten en in het nieuwe filiaal van zijn ooms zaak te gaan werken in Butembo in oostelijk Congo. Daar leeft hij een saai en niet vervullend leven terwijl hij hoopt om zo snel mogelijk naar China terug te keren naar zijn verloofde. En op een dag biedt een Congolees hem een donkere munt aan op een vieze doek. De munt wordt zo langzamerhand zijn hoop om naar China te kunnen terugkeren.

Dan is er Eva, ze krijgt een baan aangeboden in Gent die ze met beide handen aanneemt, het is haar kans om Nederland te ontvluchten en daarmee haar relatie met Derek. In Gent wordt ze uiteindelijk toegevoegd aan een in der haast opgezette expeditie naar een grot waar een munt ligt die de historische visie omtrent het verleden van Congo en de Bantoegemeenschappen wel eens op zijn kop zou kunnen zetten.

En tenslotte is er Plamedi, hij kent oostelijk Congo als zijn broekzak en wordt door Miles die een reisbureau heeft vaak meegevraagd om de trips die hij organiseert voor diegenen die het vragen, meestal filmploegen, te begeleiden. Plamedi die een ex-kindsoldaat is, hoopt hiermee genoeg geld bijeen te krijgen om naar Brussel te gaan om filmmaker te worden. De munt zou wel eens zijn redding kunnen zijn. Zijn naam is trouwens symbolisch, Le plan merveilleux de Dieu, God heeft een plan zei zijn moeder altijd.

Doorheen deze drie verhalen wordt het persoonlijke leven van de drie personages geschetst. Maar het boek gaat over meer, de auteur verwerkt er levensbeschouwingen, existentiële vragen en visies op religies in waar je dan eens kan over nadenken. Kolonialisme komt aan bod, er is een grote rol weggelegd voor de Efe, ook wel de Pygmeeën genoemd en Eva is palynologisch onderzoeker, dat is dus pollenonderzoek, ik moet zeggen dat ik daar nog niet van gehoord had.

"Munt" is zeker een toepasselijke titel, de vondst van deze ene munt verandert het leven van de drie hoofdpersonages en bij uitbreiding het leven rondom hen. Een mooie cover heeft het boek ook al.

Richard Osinga was een onbekende schrijver voor mij maar ik ben blij dat ik via de nominatie voor de Boon-prijs ermee kennis heb gemaakt. "Munt" is een verrassend boek gebleken dat inhoudelijk een en ander te vertellen heeft en nog spannend was ook.