Klimaatfictie over onderdrukking en verraad.

Het verhaal speelt zich af in een wereld waarin het Noordelijk Halfrond door de klimaatcrisis stijf bevroren is, en het zuidelijk halfrond het toevluchtsoord van de verarmde mensheid is. De econocratie die in Zuid-Afrika heerst, zorgt er voor dat iedereen met geld een prima leven kan hebben. Mensen leven afgeschermd van de ellende op de rest van de wereld en hebben toegang tot hoogstaande medische zorg, inclusief verjongingskuren, maar ondertussen ervaren ze onderdrukking, wordt hun geschiedenis hen afgepakt en wordt er verzet gepleegd.

Het boek volgt Adam Burger, arts op leeftijd, nadat zijn vrouw veroordeeld is tot een dodelijke injectie voor het bezit van een bijbel. Adam leeft grotendeels in zijn herinneringen aan vroeger, hoe hij samenleefde met zijn vrouw en dochter en waar het mis ging in zijn leven. In het eerste deel van het boek krijg je daar een goed inzicht in, vanuit zijn standpunt, omkleed met veel metaforen en misschien niet altijd even waarheidsgetrouw. Hij spreekt de taal van de herinnering, zegt hij er zelf over.

Na de veroordeling van zijn vrouw trekt hij zich terug in een dorpje aan het strand. Daar raakt hij betrokken bij het verzet als hem gevraagd wordt om een gewonde verzetsstrijder te verzorgen. Hij ontmoet allerlei moedige mensen en maakt een bizarre, bloederige tocht door verwilderd achterland. Hij laat het allemaal gelaten over zich heen komen, alsof het toeval is en het hem niet raakt. Maar is hij wel de onschuldige toeschouwer die hij voordoet? En wat leert hij over zichzelf?

"Net als de meeste mensen waren we verbaasd hoe vlot de overschakeling naar de econocratie verliep. Scandinavisch socialisme, Koreaanse bestuurskunde, Indiase informatiesystemen. Gezamenlijk haalden ze ogenschijnlijk het beste uit het land. De economie bloeide op. "

Dit boek heeft een prachtige cover met heel veel details die fragmenten uit het verhaal weergeven.

De opbouw van het boek is mooi afwisselend: het eerste deel gaat voornamelijk over herinneringen, het tweede deel beschrijft de dolle tocht door het verwoeste Zuid-Afrikaanse landschap en het derde deel verhaalt ‘wat daarna komt’, wanneer alle stukjes min of meer op hun plaats vallen. Het boek is niet scheutig met achtergronden: hoe is het allemaal zo ver gekomen? Waarom is de helft van de wereld bevroren? Wie zijn de leiders van de econocratie? Hoe leeft het niet-gefortuneerde deel van de bevolking? Daar wordt in het boek geen antwoord op gegeven.

Sciencefiction wordt hier heel duidelijk ingezet om ons een spiegel voor te houden, al vind ik het erg moeilijk om me in het spiegelbeeld te herkennen.

De achterkant vermeldt: In een land zonder vogels is een roman die ingaat op de vraag wat het betekent om een mens te zijn. Is een verzetsdaad het enige antwoord in een omgeving van onderdrukking? Dit thema wordt in het boek niet heel sterk uitgewerkt. De verrassende wending die in het boek zit, geeft aanleiding om aan de motieven van de hoofdpersoon te gaan twijfelen en je af te vragen wat er wél waar was van zijn herinneringen. Het slot overtuigde mij niet. Waarom maakt Adam de keuzes die hij maakt? Het blijft aan de oppervlakte.