Als de natuur boos wordt

Tatiana de Rosnay (1961) is zeer bekend geworden met haar bestseller Haar naam was Sarah, waarvan er wereldwijd al negen miljoen verkocht zijn. Haar vader is een uit Rusland afkomstige Fransman en haar moeder is Engelse; De Rosnay is tweetalig en schrijft zowel boeken in het Frans als in het Engels. De Nederlandse vertaling van De familiereünie is van de hand van Caecile de Hoog en Noor Koch.

De familiereünie speelt zich grotendeels af in Parijs. De Franse bomendeskundige Paul Delagarde en zijn Amerikaanse echtgenote Lauren wonen al jaren in de Drôme. Ter gelegenheid van hun veertigjarig huwelijk en de zeventigste verjaardag van Paul hebben ze hun kinderen Linden en Tilia (allebei vernoemd naar de linde, de lievelingsboom van Paul) uitgenodigd voor een lang weekend Parijs. De schoonkinderen en het kleinkind zijn tijdens dit weekend niet welkom; moeder Lauren verheugt zich op het gezelschap van ‘alleen wij viertjes’. Dat klinkt als een knus en warm gezin, maar schijn bedriegt. Alle gezinsleden blijken geheimen te hebben waar ze nog nooit met elkaar over gesproken hebben, maar ze zullen elkaar tijdens deze reünie maar moeilijk kunnen ontlopen. Ten eerste beleeft Parijs namelijk ten tijde van hun bezoek onophoudelijke regenval en overstromingen van een bijna apocalyptische omvang en ten tweede belandt vader Paul plotseling door een beroerte in het ziekenhuis, waardoor ze de stad helemaal niet meer kunnen ontvluchten.

Vader Paul Malegarde is een bijzonder zwijgzame man, wiens grootste passie het is om de halve wereld af te reizen om bomen te redden. Echte gesprekken heeft hij met zijn kinderen nooit gevoerd en ondanks het feit dat Linden bijvoorbeeld al vijf jaar een relatie heeft met Sacha is het nog nooit tot een ontmoeting tussen Paul en het nieuwe schoonkind gekomen. De reden voor het teruggetrokken gedrag van Paul wordt tussen de hoofdstukken door beetje bij beetje onthuld middels schuingedrukte brieffragmenten. De Rosnay bouwt de spanning zorgvuldig op, pas helemaal aan het eind van het boek wordt het hoe en waarom van zijn gedrag duidelijk.

Het boek wordt, afgezien van de brieffragmenten vanuit het perspectief van zoon Linden verteld en hij is ook degene die het gezin nog enigszins draaiend houdt wanneer zijn vader plotseling ziek wordt. Vader Paul is niet overigens niet het enige ondoorgrondelijke familielid, zelf heeft Linden ook het nodige te verstouwen gehad in zijn jeugd waar hij nog maar weinig mensen deelgenoot van heeft gemaakt en ook zijn zus en zijn moeder blijken meer bagage met zich mee te sjouwen dan hij had vermoed. Door het langzaam maar zeker steeds hoger stijgende water van de Seine kunnen de familieleden niet anders dan zich kwetsbaar opstellen en de anderen een blik in hun ziel gunnen, iets wat De Rosnay op geloofwaardige en met gevoel voor psychologie weergeeft.

De familiereünie is een boek waarin de omstandigheden een enorme invloed hebben op de hoofdpersonen. De regen en de dreiging van het stijgende water vormen als het ware een extra hoofdpersoon, als een schildwacht die de personages dwingt om bij elkaar te blijven (in het Frans heet het boek dan ook Sentinelle de la pluie). De Rosnay gebruikt de spanning die dat oplevert als parallel voor gebeurtenissen uit het verleden waar de gezinsleden stuk voor stuk nog steeds onder lijden maar toch over zwijgen. Met zeer veel oog voor detail beschrijft ze de stad die steeds meer onder water komt te staan en de verschillende geheimen die beetje bij beetje boven komen drijven. Te midden van de verwoestende kracht van het natuurgeweld ontstaat er een andere, samenbindende kracht die wellicht daar iets tegenover kan stellen. Het valt nog maar te bezien of Paul gelijk krijgt met zijn uitspraak:

“Als de natuur boos wordt, zei Paul, heeft de mens niets meer in te brengen. Helemaal niets.”