Een langdradig sprookje

Het nieuwste boek van Rachel Joyce, bekend geworden door haar internationale bestseller De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry, heet De platenzaak. De vertaling is van de hand van Hien Montijn. Op de fraaie omslag zien we een vrouw in een groene jas die een mooi complementair contrast vormt met de rode achtergrond, waarin cirkels verwerkt zijn die doen denken aan een grammofoonplaat.

Het boek begint als een sprookje met ‘Er was eens een platenzaak’. De eerste drie delen, Kant A, B en C, spelen zich af in de eerste drie maanden van 1988, het laatste deel, Kant D in 2009. Hoofdpersoon Frank is eigenaar van een winkel waar qua muziek uitsluitend vinyl wordt verkocht. Alhoewel hij aan het begin staat van nieuwe technologieën in de muziek in de zin van cassettebandjes en cd’s, weigert hij halsstarrig om die te verkopen. Frank voelt altijd precies aan welke muziek zijn klanten op welk moment nodig hebben en dat is ook precies de reden waarom mensen naar zijn winkel komen. In de winkel is de collectie niet op genre gesorteerd, maar op gevoel. Frank krijgt in zijn winkel hulp van de jonge en onhandige Kit en heeft veel contact met Maud van de tattooshop en pastoor Anthony van de religieuze geschenkenwinkel. Op een dag valt een vrouw in een groene jas flauw vlak voor de winkel van Frank. Frank biedt haar, geholpen door Kit, Maud en pastoor Anthony hulp aan en geleidelijk aan ontwikkelt zich een bijzondere vriendschap tussen Frank en de vrouw, Ilse Brauchman, die een heleboel geheimen met zich mee blijkt te dragen. Wanneer het noodlot plotseling toeslaat lijkt er voor hun vriendschap geen toekomst te zijn.

Alhoewel de trivia over muziek, componisten en musici op zichzelf best aardig zijn, heeft Joyce verder wel wat kansen gemist. Haar personages missen de diepgang die ze wel zouden verdienen en zouden kunnen hebben. Met name het personage van Frank wordt onvoldoende uitgewerkt, ook al doet de auteur wel pogingen om zijn jeugd via flashbacks toe te lichten. Daarnaast drijft het boek hoofdzakelijk op het feelgood-thema of er voor Frank en Ilse een toekomst kan zijn. Voor veel lezers zou dit een verhaallijn kunnen opleveren die erg aantrekkelijk is, maar helaas is het boek als geheel wel erg voorspelbaar en is het op bepaalde momenten zelfs ongeloofwaardig. De manier waarop Joyce het verhaal vormgeeft, aan de hand van talloze voorbeelden, zijweggetjes en anekdotes maakt het boek erg langdradig en de flauwe humor die gedebiteerd wordt door met name winkelhulpje Kit is eerder onbeholpen dan grappig.

" 'Oké. Nou, bonne chance.’ ‘Dank je wel.’ ‘Dat is Frans.’ ‘Dat weet ik.’ Kit keek alsof hij nog meer in het Frans wilde zeggen, of meer bemoedigende woorden in andere Europese talen, maar op dat moment trapte hij in iets compromitterends en moest hij zijn schoen aan de stoeprand afschrapen."

Al met al is De platenzaak een boek waarin het vooral had kunnen gaan over de schoonheid van muziek en de impact die muziek kan hebben op een mensenleven, maar die thematiek is helaas grotendeels ondergesneeuwd geraakt door een wirwar van lijnen en losse eindjes die de lezer daarvan afleiden en dat is jammer; er had veel meer kunnen zitten in een roman met deze gegevens.