Leven is levensgevaarlijk

Desalnietbemind is een boek dat direct in het oog springt, is het al niet vanwege de intrigerende titel, dan toch zeker wel vanwege de opvallend mooie uitvoering van het boek. Het gaat schrijfster Annabel Jonk (1976) overduidelijk om het boek en de eerste indruk die de lezer van haar eersteling krijgt is alvast bijzonder goed geslaagd; zelf is ze iemand die liever in de schaduw staat.

In tweeënnegentig korte hoofdstukken wordt beschreven hoe het leven van advocate Martha Nieuwland na de plotselinge dood van haar echtgenoot Victor volledig op zijn kop komt te staan. Jonk heeft een vlotte pen die de lezer er bijna aan doet twijfelen of er wel sprake is van een debuut. De stijl is dan weer direct, dan weer poëtisch, soms mythisch en hier en daar wat banaal, maar met vloeiende bochten laveert Jonk via veelal korte zinnen door het boek heen en neemt de lezer daarbij moeiteloos op sleeptouw.

Martha ontdekt in de werkruimte van haar man een aantal schriften waarin hij jeugdherinneringen heeft opgeschreven, die hij nog nooit met haar gedeeld had. Naast de schokkende ontdekkingen die ze daarin leest, ontdekt ze ook nog een mobiele telefoon, waarvan ze het bestaan evenmin kende en ontdekt ze dat Victor op zijn zachtst gezegd een dubbelleven leidde. Ze deelt haar wederwaardigheden met haar beste vriendin Sophia, die zoals gebruikelijk rechtdoorzee reageert:

“Ze haalde weer een zakdoek uit haar tas en depte mijn tranen waardoor er zwarte vlekken op verschenen die deden denken aan een Rorschach-test.
‘Vraag je af of je alles wilt weten. Onthoud de mooie dingen. Maak het niet te zwaar, schat. Hij heeft je desalnietbemind.’
‘Wat een raar woord.’
‘Het is mijn troostwoord.’
Ik kon er niets mee, had geen behoefte aan uitleg, ik was woedend.”

Die woede geeft Martha energie om aan de hand van de schriften van Victor op onderzoek uit te gaan naar diens verleden. Haar zoektocht leidt haar onder andere langs een aantal jeugdvrienden van Victor die allemaal op de één of andere manier van dichtbij met de dood te maken hebben gehad. Het zijn beladen ontmoetingen en gesprekken en Martha is zo vasthoudend als een teckel om de onderste steen boven te krijgen. Kosten noch moeite worden gespaard. De reis voert van Amsterdam naar New York en Boston en eindigt in New Hampshire’s White Mountains, om daar een onverwachte apotheose te bereiken, totdat de thrillerachtige epiloog de lezer dwingt om ook die ontknoping grondig te herzien. Zonder een tipje van de sluier op te lichten is het goed om te weten dat één van de ontdekkingen van Martha is dat leven levensgevaarlijk is.

Qua thematiek wordt er in Desalnietbemind heel wat benoemd, helaas is niet alles relevant voor het verhaal of worden aangestipte thema’s niet verder uitgewerkt. Een voorbeeld daarvan is de anorexia van Martha, waarvan het onduidelijk is waarom daarover gerept wordt. Het verhaal is daarnaast niet altijd even geloofwaardig. Wel als het gaat over de gevoelens van verlatenheid en verdriet die Martha ervaart wanneer Victor er ineens niet meer is, die zijn prachtig beschreven, maar niet als het bijvoorbeeld gaat om het speurwerk dat Martha gaat verrichten naar aanleiding van de gevonden schriften. In plaats van eerst alles meteen te (willen) lezen gaat ze steeds na het lezen van een fragment halsoverkop op pad, om iets te ontdekken wat ze ook uit het verdere verloop van het geschrevene zelf had kunnen concluderen.

Al met al is Desalnietbemind een boek dat de lezer weet te boeien, dat vlot geschreven is en dat getuigt van een bepaalde literaire bedrevenheid die veel goeds belooft voor de toekomst.