Geen zoetsappig kostuumdrama
"De trein naar Mestopes. Ik vertrek vanaf een verlaten perron en vermoed dat ik misschien wel de enige reiziger aan boord ben."
In de eerste zin van Lyssa, de debuutroman van Tom Hofland (1990) gaat het al over het eerste thema van dit bijzondere boek: eenzaamheid. Hoofdpersoon Gaspar Szabó, een jonge officier, gaat in 1877 met zomerverlof naar Mestopes, een fictieve stad. Halverwege zijn studie taalkunde moet hij zijn dienstplicht vervullen. Het leger heeft hem nooit aangetrokken; het eerste jaar voelde hij zich er wanhopig misplaatst.
Dat het boek zich in vroeger tijden afspeelt, blijkt al snel. Op de omslag van het boek staat allereerst al een schilderij van Perugini, met een welgestelde knappe dame die dromerig in de verte staart. Gaspar beschrijft verder in het eerste hoofdstuk dat hij zich bij het bewaken van de grens te paard voortbeweegt en zijn huisvesting wordt beschreven als naar moderne maatstaven zeer primitief. Ten slotte zijn de drieëndertig hoofdstukken genummerd met Romeinse cijfers, hetgeen ook wel past bij de historiciteit van het boek. De hele setting van het boek is direct al origineel. Dat het hier gaat om een debuut maakt het extra bijzonder.
Gaspar blijkt overigens toch niet de enige reiziger te zijn in de trein; de jonge en mooie Lyssa Boktani blijkt ook in Mestopes uit te stappen. Gaspar is geïntrigeerd door haar knappe verschijning en ontdekt tot zijn verbazing dat de jonge Lyssa al gehuwd is. Viktor Boktani, de mysterieuze echtgenoot van Lyssa, blijft aanvankelijk buiten beeld voor Gaspar, alhoewel hij wel de bijzonderste verhalen hoort over deze raadselachtige man. Lyssa introduceert Gaspar in de kringen van de Russische elite, waar hij zich, tot zijn eigen grote verbazing, thuis voelt. De hoofse liefde die hij voelt voor Lyssa ontwikkelt zich gaandeweg het verhaal tot een romance. Wanneer Gaspar uiteindelijk Viktor ontmoet, ontstaat er tussen beide mannen ook een bijzondere vriendschap. Angstvallig probeert Gaspar echter de vriendschap tussen hem en Lyssa geheim te houden voor Viktor.
"Ik denk aan de woorden van Viktor: soms moet een waarheid verzwegen worden om groter leed te voorkomen. Ik zal het geheim met mij meenemen in het graf: hij zal het nooit weten, en ik zal mij vanaf heden onberispelijk gedragen."
Naast liefde en vriendschap is ook de dood een thema dat op verschillende manieren in het boek een rol speelt. De stad Mestopes wordt bijvoorbeeld geteisterd door een afschuwelijke ziekte.
"Er bestaat een vermoeden dat onze ondankbare drenkeling niet zozeer onbeleefd was, maar simpelweg leed aan die vreselijke ziekte die van een man dikwijls een beest maakt en alle beschaving die wij zo hoog in het vaandel hebben met gegrom en gekwijl tot stof vertrapt. Zagen wij niet allen het schuim dat om zijn lippen vormde, en voelde ik niet zijn in razernij ontvlamde lichaam alsof hij op een bed van schorpioenen lag?"
Lyssa lijkt in veel opzichten op een Russische klassieker. De thematiek is aanwezig en er is ook een bepaalde traagheid in het verhaal en in de stijl die je doet denken aan bijvoorbeeld Anna Karenina. Voor liefhebbers daarvan is dit boek een aanrader, alhoewel er met name in het middelste deel van het boek wel erg weinig gebeurt, vooral wanneer je het vergelijkt met de eerste en de laatste hoofdstukken, waarin de gebeurtenissen elkaar in een hoger tempo opvolgen. Meer rustmomenten aan het begin en het eind van het boek en een wat zwaarder aangezette archaïsche stijl zouden het boek meer in balans brengen. Verwacht wanneer je Lyssa leest geen zoetsappig kostuumdrama; het boek verloopt geheel in stijl met de romans van de Grote Russen. Hofland is kortom een auteur om te blijven volgen.
"Ik ben deze zomer een bramenstruik in gelopen en met elke stap die ik zette om mijzelf te bevrijden sneden de doorns dieper in mijn huid."
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Helena van D
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
