Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Brandnetels onder de abeel

Helena van D 30 juli 2018

Aan waardering heeft het schrijfster en vertaalster Martha Heesen (1948) niet ontbroken, aan bekendheid misschien wel. Voor haar kinderboeken heeft ze diverse Zilveren Griffels, een Gouden Uil en de Theo Thijssenprijs gewonnen. Ze schrijft voor zichzelf, omdat ze er plezier aan beleeft en treedt nauwelijks in de belangstelling.

Een kinderboek is Zeiseman allerminst, het boek zou gecategoriseerd kunnen worden op het snijvlak van een kleine roman en een poëziebundel, waarmee het een wel heel bijzondere positie inneemt. Hoofdpersoon van dit kleinood is de bejaarde Remigius (ook wel Remies genoemd) die met de zeis de brandnetels onder zijn abeel te lijf gaat en zijn werk af en toe onderbreekt om uit te rusten op zijn bankje, iets te drinken, wat schetsen te maken en ondertussen zijn leven te overdenken. Geleidelijk aan wordt op deze manier de gehele levensloop van deze eenzame man onthuld, van zijn vroegste jeugd als jong kind tot aan het moment dat zijn eenzaamheid voorgoed intrad. Hij is het allemaal, kind, vriend, jongeman, student, echtgenoot, vader en de lezer leert hem vooral impliciet via zeer lange en beschrijvende zinnen kennen:

“In het rode licht van de donkere kamer zit een man, hij ruikt naar gras en bladeren en aarde, naar zweet heel zwak, zelfs dat houdt op, geen sap meer in hem, hij ritselt van droogte, een opgevouwen poppetjesslinger, ze moesten hem maar uithangen, daar aan de drooglijnen boven zijn hoofd, de negatiefklemmen zitten er nog aan, feestelijk uithangen, alle mannen die hij was op een lange, lange rij en geen verschil.”


Tussen deze hoofdstukken door is er sprake van een soort engelenkoor, dat de dromerige wereld waarin Remigius zich bevindt op zangerige wijze verder aanvult voor de lezer:

“Niets dan zachtheid in het begin,
zachtheid, ja, wat heb je aan zachtheid zoal:
donzige wangen, springerig zacht haar en
zachte grijze ogen die ze neerslaat bij een
zachte glimlach, zachte handen, zachte truitjes
die ze zelf breit, geld is er niet, een vader
evenmin en je moet drie trappen op naar
waar ze woont. Een moeder en twee perziken
zusjes, kinderen nog, een lapjeskat, ook zacht.
Een zachte meisjesstem die zachte meisjesdingen
zegt, en luisteren dat hoeft niet echt. Wanneer –
let op Remigius – wanneer is dat harde dan
begonnen, die frons, die lijnen bitterheid,
die stille mond, wanneer, weet u het heus niet
meer? Wacht maar, wij helpen u wel even.”


Die herhaling van adjectieven zoals in bovenstaand citaat (zacht, zachte, zachtheid) komt veelvuldig voor in het boek, hetgeen een bepaalde verstilling creëert die heel veel sfeer geeft. Woorden als hard, frons, bitterheid en stille mond zorgen voor een contrast dat ook kenmerkend is voor het leven van Remigius. Onder de grote ritselende abeel staan steeds opnieuw brandnetels, die Remigius met zijn blote handen in de kruiwagen duwt. De blaren die hij daarbij oploopt zijn symbolisch voor de blaren die het leven hem hebben opgeleverd.

Zeiseman is een boek dat het verdient om met aandacht te worden gelezen. Heesen is een kunstenares met taal en maakt prachtig lange poëtische zinnen, soms met verwijzingen naar Bijbelpassages, die lezen tot een lyrische ervaring maken. Wanneer je aan het eind van het boek het leven van Remigius overziet, zou je het liefst naast hem plaatsnemen op zijn bankje, zijn hand vastpakken en er zacht, heel zacht in knijpen en tegelijkertijd Martha Heesen een hard, heel hard applaus willen geven voor deze buitengewone vertelling.

7

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Helena van D

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!