Brandnetels onder de abeel
Aan waardering heeft het schrijfster en vertaalster Martha Heesen (1948) niet ontbroken, aan bekendheid misschien wel. Voor haar kinderboeken heeft ze diverse Zilveren Griffels, een Gouden Uil en de Theo Thijssenprijs gewonnen. Ze schrijft voor zichzelf, omdat ze er plezier aan beleeft en treedt nauwelijks in de belangstelling.
Een kinderboek is Zeiseman allerminst, het boek zou gecategoriseerd kunnen worden op het snijvlak van een kleine roman en een poëziebundel, waarmee het een wel heel bijzondere positie inneemt. Hoofdpersoon van dit kleinood is de bejaarde Remigius (ook wel Remies genoemd) die met de zeis de brandnetels onder zijn abeel te lijf gaat en zijn werk af en toe onderbreekt om uit te rusten op zijn bankje, iets te drinken, wat schetsen te maken en ondertussen zijn leven te overdenken. Geleidelijk aan wordt op deze manier de gehele levensloop van deze eenzame man onthuld, van zijn vroegste jeugd als jong kind tot aan het moment dat zijn eenzaamheid voorgoed intrad. Hij is het allemaal, kind, vriend, jongeman, student, echtgenoot, vader en de lezer leert hem vooral impliciet via zeer lange en beschrijvende zinnen kennen:
“In het rode licht van de donkere kamer zit een man, hij ruikt naar gras en bladeren en aarde, naar zweet heel zwak, zelfs dat houdt op, geen sap meer in hem, hij ritselt van droogte, een opgevouwen poppetjesslinger, ze moesten hem maar uithangen, daar aan de drooglijnen boven zijn hoofd, de negatiefklemmen zitten er nog aan, feestelijk uithangen, alle mannen die hij was op een lange, lange rij en geen verschil.”
Tussen deze hoofdstukken door is er sprake van een soort engelenkoor, dat de dromerige wereld waarin Remigius zich bevindt op zangerige wijze verder aanvult voor de lezer:
“Niets dan zachtheid in het begin,
zachtheid, ja, wat heb je aan zachtheid zoal:
donzige wangen, springerig zacht haar en
zachte grijze ogen die ze neerslaat bij een
zachte glimlach, zachte handen, zachte truitjes
die ze zelf breit, geld is er niet, een vader
evenmin en je moet drie trappen op naar
waar ze woont. Een moeder en twee perziken
zusjes, kinderen nog, een lapjeskat, ook zacht.
Een zachte meisjesstem die zachte meisjesdingen
zegt, en luisteren dat hoeft niet echt. Wanneer –
let op Remigius – wanneer is dat harde dan
begonnen, die frons, die lijnen bitterheid,
die stille mond, wanneer, weet u het heus niet
meer? Wacht maar, wij helpen u wel even.”
Die herhaling van adjectieven zoals in bovenstaand citaat (zacht, zachte, zachtheid) komt veelvuldig voor in het boek, hetgeen een bepaalde verstilling creëert die heel veel sfeer geeft. Woorden als hard, frons, bitterheid en stille mond zorgen voor een contrast dat ook kenmerkend is voor het leven van Remigius. Onder de grote ritselende abeel staan steeds opnieuw brandnetels, die Remigius met zijn blote handen in de kruiwagen duwt. De blaren die hij daarbij oploopt zijn symbolisch voor de blaren die het leven hem hebben opgeleverd.
Zeiseman is een boek dat het verdient om met aandacht te worden gelezen. Heesen is een kunstenares met taal en maakt prachtig lange poëtische zinnen, soms met verwijzingen naar Bijbelpassages, die lezen tot een lyrische ervaring maken. Wanneer je aan het eind van het boek het leven van Remigius overziet, zou je het liefst naast hem plaatsnemen op zijn bankje, zijn hand vastpakken en er zacht, heel zacht in knijpen en tegelijkertijd Martha Heesen een hard, heel hard applaus willen geven voor deze buitengewone vertelling.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Helena van D
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
