De tijd kan niet gestopt of teruggedraaid worden
Twaalf is de debuutroman van de Vlaamse Gerrit Janssens (1975). Het boek speelt zich af in 2012, bevat twaalf hoofdstukken en gaat over een twaalfjarige ik-figuur, wiens naam vreemd genoeg pas in het allerlaatste hoofdstuk bekend gemaakt wordt, maar waarvoor er in hoofdstuk vier al voldoende aanwijzingen worden gegeven om als lezer zelf op onderzoek te kunnen gaan. Het getal twaalf komt verder in dit boek ook nog in allerlei hoedanigheden voorbij; de ik-figuur woont met zijn ouders op nummer twaalf, zijn fototoestel maakt twaalf opnames voor een burst, de klok van zijn opa slaat twaalf keer en zo zijn er nog wel een aantal voorbeelden te noemen.
Het jaar 2012 is een moeilijk jaar geweest voor de ik-figuur. Hij is verhuisd, gaat voor het eerst naar de middelbare school, zijn ouders hebben continu ruzie en zijn opa is overleden. Een situatie die op zichzelf niet bijzonder exceptioneel is, maar die voor een roman genoeg ingrediënten bevat om duidelijk te maken dat het leven voor de hoofdpersoon op een gegeven moment zó moeilijk is, dat hij van huis wegloopt. Een tocht die uiteindelijk ook zo’n twaalf uur duurt, uiteraard. Gedurende die eenzame wandeling wordt geleidelijk duidelijk wat er precies aan de hand is; het is een ingenieus opgezet verhaal met een heden, waarin de ik-figuur door zijn wijk loopt, in flashbacks terugdenkt aan alle narigheid die hij heeft meegemaakt en steeds precies genoeg informatie geeft aan de lezer om verder te willen lezen. Er wordt bijvoorbeeld verwezen naar iets vreselijks wat gebeurd is tijdens een vakantie op Kreta. De uiteindelijke onthulling, een aantal hoofdstukken verder, van wat er precies is gebeurd, staat echter niet in verhouding met de spanning die de aanwijzing bij de lezer heeft opgeroepen. Soms zou je ook willen dat er iets meer vaart in het verhaal zat, maar de ontroerend beschreven inkijkjes in het hoofd van de tiener maken veel goed.
“Hoe kan trouwens - iets moois en goeds als een mama en een papa die samen zijn, iets waarvan je zeker bent - toch fout gaan? Het was toch jaren goed gegaan? De ruzies, die zijn niet de start; die zeggen dat het al vroeger verkeerd zat. Maar waarom dan, en wanneer? Als het tussen hen zo fout kan gaan, dan kan alles misgaan.”
Ook de relatie tussen de ik-figuur en zijn opa is zonder meer prachtig beschreven. Het is aandoenlijk dat zowel de kleinzoon als de opa machteloos aan de zijlijn staat bij het geruzie tussen de ouders, maar ze kunnen elkaar vinden in hun gemeenschappelijke liefde voor fotografie, oude films en wandelingen naar de kathedraal in de stad waarin ze allebei wonen. Extra schrijnend is het dus, dat de ik-figuur juist op zo’n cruciaal moment in zijn leven plotseling zijn opa verliest. Janssens beschrijft ook in deze situatie met een groot invoelingsvermogen wat er omgaat in de twaalfjarige hoofdpersoon.
“Wat ik later op dat fakking eiland zou leren: boosheid kun je wegstoppen, maar niet laten verdwijnen. Die blijft in je zitten wachten, om dan op een ander moment naar buiten te komen. En als je heel lang wacht, komt ze naar buiten op een manier die je niet meer zelf kiest.”
Janssens heeft een ontroerend debuut geschreven, waarin hij zware thema’s niet heeft geschuwd, maar waarin het verhaal soms wat te veel voortkabbelt. De stijl leest vlot weg en is geloofwaardig voor een twaalfjarige verteller, maar helaas ligt de symboliek er hier en daar wel wat dik bovenop; er zijn verwijzingen naar de Griekse mythologie die wat gekunsteld overkomen en die het verhaal daarom niet sterker maken. Maar de wanhoop om de tijd te willen stoppen of zelfs terug te willen draaien is ijzersterk beschreven. Dat is de rode draad die dit verhaal toch sterk maakt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Helena van D
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
