Lezersrecensie
Boeiende biografie over (over)leven van een Joodse familie in oorlogstijd
In Catharina, het nieuwste boek van Frank Krake, vertelt hij het bijzondere verhaal van de Joodse Catharina Brücker, die dankzij de interventie van een hoge SS’er samen met haar in Westerbork geboren zoontje de Holocaust heeft overleefd. Hoewel Catharina beweert dat Eichmann in eigen persoon haar redder is, zijn de feitelijke bewijzen daarvoor lastig te achterhalen, maar haar zoon Clarence en kleindochter Claire zijn ervan overtuigd dat zij de waarheid spreekt. Feit blijft dat zij en Clarence hun leven daaraan te danken hebben, terwijl zoveel anderen het niet na hebben kunnen vertellen.
De bewering van Catharina dat zij door Eichmann persoonlijk is gered was de trigger van Krake om zich in haar verhaal te verdiepen. Terwijl hij zich vastbijt in zijn onderzoek wordt hem gaandeweg duidelijk dat hij zich niet tot alleen haar verhaal kan beperken. De belevenissen van haar vader, broer en zussen is te interessant en boeiend om het geen onderdeel van het boek te laten zijn. Een goede keuze, want het maakt het boek nog vele malen intenser. Alle moeite die vader Moses zich getroost om met gevaar voor eigen leven zijn gezin te redden getuigt van grote moed. Dat hij het zelf na vele miraculeuze, met bewijs gestaafde, ontsnappingen met de dood heeft moeten bekopen is uitermate wrang om te lezen.
De belevenissen en moed van Catharina’s broer Izaak doen niet onder voor die van vader Moses. Zijn avonturen lezen bijna als een spannend avonturenboek, ware het niet dat het de bittere realiteit was met de dood als inzet. In eerste instantie lijken zijn verhalen te ongelooflijk om waar te zijn, maar stevige research zorgt voor de bewijzen dat het wel degelijk allemaal klopt.
Zoals alle boeken van Krake, die hij in eigen beheer uitgeeft, is er veel aandacht aan de vormgeving van het boek geschonken. De vele foto’s, illustraties en documenten maken nog meer duidelijk dat het gaat om waargebeurde feiten en werkelijk bestaande personen die er in de hel van de oorlog het beste van proberen te maken. Hun bijna onmenselijke veerkracht dwingt een groot respect af. Het cabaret in Westerbork, waar Catharina als danseres deel van uitmaakte, is daar een voorbeeld van. Het moet bijna onmenselijk zijn geweest om vlak na de deportatie van vele kampbewoners voor een publiek van hoge nazi’s een vrolijk programma op de planken te brengen.
Krake slaagt erin de rol van een objectieve biograaf te behouden terwijl hij het verhaal in zijn eigen woorden vertelt zonder zijn eigen mening, die hij ongetwijfeld zal hebben over de gruwelijkheden, te ventileren. Het is prettig dat Krake voor de leesbaarheid voetnoten in de tekst achterwege heeft gelaten. Dat de auteur niet over een nacht ijs gaat en zich vastbijt in het jarenlange onderzoek blijkt uit het vele onderzoeksmateriaal dat als naslagwerk in het boek is opgenomen. Ook de interessante verdiepingsartikelen die zijn opgenomen in de leesclub over het boek, getuigen daarvan.
Met Catharina heeft Krake wederom een interessant waargebeurd verhaal aan zijn oeuvre toegevoegd. Dit indrukwekkende verhaal over een Joodse familie en hun strijd om de Holocaust te overleven blijft na lezing nog lange tijd in je gedachten.
De bewering van Catharina dat zij door Eichmann persoonlijk is gered was de trigger van Krake om zich in haar verhaal te verdiepen. Terwijl hij zich vastbijt in zijn onderzoek wordt hem gaandeweg duidelijk dat hij zich niet tot alleen haar verhaal kan beperken. De belevenissen van haar vader, broer en zussen is te interessant en boeiend om het geen onderdeel van het boek te laten zijn. Een goede keuze, want het maakt het boek nog vele malen intenser. Alle moeite die vader Moses zich getroost om met gevaar voor eigen leven zijn gezin te redden getuigt van grote moed. Dat hij het zelf na vele miraculeuze, met bewijs gestaafde, ontsnappingen met de dood heeft moeten bekopen is uitermate wrang om te lezen.
De belevenissen en moed van Catharina’s broer Izaak doen niet onder voor die van vader Moses. Zijn avonturen lezen bijna als een spannend avonturenboek, ware het niet dat het de bittere realiteit was met de dood als inzet. In eerste instantie lijken zijn verhalen te ongelooflijk om waar te zijn, maar stevige research zorgt voor de bewijzen dat het wel degelijk allemaal klopt.
Zoals alle boeken van Krake, die hij in eigen beheer uitgeeft, is er veel aandacht aan de vormgeving van het boek geschonken. De vele foto’s, illustraties en documenten maken nog meer duidelijk dat het gaat om waargebeurde feiten en werkelijk bestaande personen die er in de hel van de oorlog het beste van proberen te maken. Hun bijna onmenselijke veerkracht dwingt een groot respect af. Het cabaret in Westerbork, waar Catharina als danseres deel van uitmaakte, is daar een voorbeeld van. Het moet bijna onmenselijk zijn geweest om vlak na de deportatie van vele kampbewoners voor een publiek van hoge nazi’s een vrolijk programma op de planken te brengen.
Krake slaagt erin de rol van een objectieve biograaf te behouden terwijl hij het verhaal in zijn eigen woorden vertelt zonder zijn eigen mening, die hij ongetwijfeld zal hebben over de gruwelijkheden, te ventileren. Het is prettig dat Krake voor de leesbaarheid voetnoten in de tekst achterwege heeft gelaten. Dat de auteur niet over een nacht ijs gaat en zich vastbijt in het jarenlange onderzoek blijkt uit het vele onderzoeksmateriaal dat als naslagwerk in het boek is opgenomen. Ook de interessante verdiepingsartikelen die zijn opgenomen in de leesclub over het boek, getuigen daarvan.
Met Catharina heeft Krake wederom een interessant waargebeurd verhaal aan zijn oeuvre toegevoegd. Dit indrukwekkende verhaal over een Joodse familie en hun strijd om de Holocaust te overleven blijft na lezing nog lange tijd in je gedachten.
2
Reageer op deze recensie