Liefdevol ervaringsboek

Soms hartverscheurend, soms grappig, maar bovenal is De windvanger het liefdevolle relaas van een vader die er vol overgave voor zijn kind is en voor hem door het vuur gaat. In De windvanger beschrijft journalist en auteur Toni de Coninck de eerste twaalf levensjaren van zijn zoon Alex en de lange weg die zij samen al hebben afgelegd. Alex is een HSP (Highly Sensitive Person) en dat is voor zowel Alex als zijn omgeving niet altijd even gemakkelijk. In zijn opgroeiende zoon herkent Toni veel van zichzelf en in De windvanger beschrijft hij niet alleen het leven van Alex maar ook zijn eigen jeugdherinneringen. Dan wordt al snel duidelijk dat Alex het niet van een vreemde heeft. In gemakkelijk leesbare en toegankelijke taal beschrijft hij in veel voorbeelden waar Alex, ongewild, tegenaan loopt en net als hijzelf in zijn eigen jeugd.  

Hoewel iedereen te maken heeft met prikkels, komen bij een HSP alle prikkels veel intenser binnen en is die grote hoeveelheid prikkels bijna niet te verwerken. En dan hoeft er soms maar één ding te gebeuren voor de spreekwoordelijke druppel de emmer doet overlopen, met een voor ieder ander onverklaarbare woede-uitbarsting tot gevolg.  

Het is interessant om te lezen dat de hoeveelheid prikkels die tegelijkertijd binnenkomt gigantisch is en veel meer dan alleen licht, geur en geluid. Denk ook aan labeltjes in kleding, naden in sokken, het zoemen van een tl-balk, de stand-by toon van een televisie. Allemaal prikkels waar je, als je geen HSP bent, gewoon niet bij stilstaat. In feite zorgt alles in hun omgeving voor (over)prikkeling. Als je je dat realiseert en bedenkt wat deze wervelstorm van prikkels in je eigen hoofd zou doen, is er eigenlijk al een oorlog gewonnen en zal je meer begrip kunnen opbrengen voor het gedrag van deze kinderen en proberen te voorkomen dat de “emmer overloopt”.  

De Coninck schrijft in zijn inleiding nadrukkelijk dat het geen objectief of wetenschappelijk boek is. Omdat je zo betrokken bent bij je eigen kind, kan je daar uiteraard niet afstandelijk naar kijken. Maar hij legt met zijn ervaringen wel de vinger op de zere plek. In het onderwijs is de kennis van onder andere HSP, maar bijvoorbeeld ook hoogbegaafdheid, te eenzijdig en veelal onder de maat. De interne begeleiders hebben weleens een informatiebijeenkomst bijgewoond en wanen zich dan als eenoog koning in het land van blinden. Maar vaak worden er maar een paar elementen uit de enorm complexe hoeveelheid aan informatie gepikt die, zoals Tony het verwoordt “hun eigen vooringenomenheid bevestigen”. En als je dan de pech hebt dat jouw kind daar net niet in past, word je als ouder vaak weggezet als iemand met oogkleppen voor. Zowel ouders als kinderen stuiten vaak op een muur van onbegrip. Herkenbaar voor alle ouders van kinderen die niet in het standaard gedragspatroon passen. Toni doet er alles aan om constructief in gesprek met de school, maar ook de sportvereniging, te blijven en begrip te tonen voor hun situatie, maar tegelijkertijd ook zijn zoon alle ruggensteun en vertrouwen te geven waardoor Alex zich beschermd en geliefd blijft voelen. De wederzijdse dagelijkse liefdesverklaring van zoon (“Ik zie je graag, papa”) en vader (“Ik jou ook, jongen”) is daar een duidelijk blijk van.  

De windvanger is een boek dat juist door de persoonlijke ervaringen en de open manier waarop De Coninck erover vertelt een aanrader voor ouders die zich vaak niet begrepen voelen en hiermee zeker een steuntje in de rug krijgen. Maar ook voor leerkrachten is het waarschijnlijk een ‘eyeopener’ en hulp in het omgaan met hoogsensitieve kinderen in het bijzonder en kinderen die zich niet in een hokje laten plaatsen in het algemeen.