Meeslepend, gruwelijk en tegelijkertijd prachtig!

In De zang van de hoornschelp vervolgt Sarah Lark het verhaal van de hartsvriendinnen Ida en Cat, die de hoofdrol spelen in De tijd van de vuurbloemen, het eerste deel van de 'Rata Station'- trilogie. In dit tweede deel ligt de focus op de nieuwe generatie, Carol, Linda en Mara en spelen Cat en Ida een bescheiden bijrol. Er zijn ten opzichte van het eerste boek zeventien jaar vestreken: Carol en Linda zijn jongvolwassen, Ida en Karl hebben samen nog een dochter, Mara, gekregen en ze wonen nog steeds allemaal in goede harmonie op Rata Station. De 15-jarige Mara is stapelverliefd op Eru, de zoon van Jane en haar Maori hoofdman. Carol is verloofd met Oliver en Linda heeft haar oog laten vallen op de niet zo betrouwbare allemansvriend Fitz. Rata Station floreert als nooit tevoren en de toekomst ziet er rooskleurig uit. Maar zo harmonieus zal het niet blijven. Het lot heeft hele andere plannen en zal het leven van de bewoners van Rata Station volkomen op zijn kop zetten en zorgen voor hartverscheurende taferelen die je zelfs je ergste vijand niet toewenst.

Het wordt al snel duidelijk dat in de zeventien jaar die inmiddels voorbij zijn gegaan de steeds verder optrekkende kolonisatie meer en meer weerstand bij de Maori oproept. De kolonisten verdrijven met behulp van het leger volkomen rücksichtslos hele Maori stammen, verbranden de dorpen om te voorkomen dat de Maori terugkomen en doden zonder pardon de krijgers die zich verzetten. Resultaat is de opkomst van de HauHau-beweging, die zich op hun beurt misschien nog wel onmenselijker gedraagt. Het is actie en reactie wat van kwaad tot erger gaat. De titel van het boek is een prima keuze geweest, want de Maori blazen op de hoornschelp als zij de oorlog uitroepen en ten strijde trekken. En strijd en oorlog speelt in dit boek de boventoon.

In de voor Sarah Lark bekende levendige en beeldende schrijfstijl beschrijft ze zowel de bloedige strijd van de kolonisten als die van de Maori. En hoewel je kan begrijpen dat deze laatstgenoemden zich gaan verzetten, kan je geen enkel begrip opbrengen voor de gruwelijke wijze waarop de HauHau-krijgers zich gedragen. De  moordpartijen en vooral het kannibalisme zijn werkelijk afschuwelijk om te lezen.

"‘Jullie mogen ze allemaal opeten!’ riep de aanvoerder van de krijgers lachend. ‘Hun ogen, hun hart! Offer hun hart aan de god van de oorlog!’ Hij hakte de borstkas van een van de doden open, trok zijn hart eruit en danste ermee rond. ‘Dood! Dood! Dood!’"

Deze praktijken zorgen ervoor dat de vredelievende Maori over een kam met de HauHau worden geschoren en daar nog meer dan de HauHau krijgers zelf de dupe van worden. Het gedrag van de HauHau maakt wel heel duidelijk tot welk extreem gedrag opgezweepte groepen mensen zich kunnen verlagen en dingen doen waar ze als eenling niet eens aan zouden denken. Aan de andere kant kan je evenmin begrip opbrengen voor de kolonisten, die de Maori nog steeds zien als ongeletterde, domme wilden die bekeerd moeten worden en hun rechten met voeten worden getreden. Het meest schokkend is natuurlijk dat het historische feiten zijn, die Sarah Lark heel geloofwaardig in het verhaal heeft verwerkt.

Deze setting is het toneel voor de omstandigheden waarin Carol, Linda en Mara door het noodlot getroffen in terecht komen. Hetzelfde geldt ook voor Eru, die de kant van de HauHau kiest om zich af te zetten tegen het bemoeizuchtige gedrag van zijn moeder en zich in het strijdgewoel mengt zonder te beseffen in welk wespennest hij terecht komt.

"Eru gaf bijna weer over toen Kereopa de ogen doorslikte. ‘Nu vreet ik het Engelse parlement op!’ schreeuwde hij met zijn lippen onder het bloed. ‘en nu de koningin en het Engelse recht!’ Eru werd duizelig. Hij wilde niet langer kijken. Trillend kroop hij in de schaduw van een huis van de missiepost in elkaar en wachtte op het einde van de nachtmerrie.’"

Hierdoor kan Sarah Lark zowel de standpunten vanuit de kolonisten als vanuit de Maori beschrijven en eigenlijk zijn beide extremen even schokkend en besef je dat er uiteindelijk alleen maar verliezers zullen zijn.  

Als Carol en Mara worden gescheiden van Linda ontstaan er twee verhaallijnen die allebei even meeslepend zijn. Het treurige lot van Carol en Mara, waar ze zonder dat ze daar enige invloed op hebben kunnen uitoefenen, in terecht zijn gekomen is hartverscheurend. Maar ook Linda’s leven, die daar weliswaar door liefde verblind zelf voor gekozen heeft, kent bijna alleen maar dieptepunten. Ondertussen blijf je hopen dat Linda uiteindelijk voor zichzelf zal kiezen en dat het ook voor Carol en Mara goed afloopt en ze elkaar weer op Rata Station zullen ontmoeten. Enige kritiekpuntje is misschien dat er iets te gemakkelijk wordt gedaan over de trauma’s die iedereen in meer of mindere mate moet hebben opgelopen. Maar wellicht krijgt dat nog een vervolg in het derde en laatste deel van de trilogie. Desondanks heeft Sarah Lark opnieuw een prachtig boek afgeleverd. Voor je het weet sla je het vuistdikke boek met een tevreden zucht dicht en wacht je met smart op het volgende deel.