Boeiende mix van geheimen, vriendschap, emotie en liefde

De Canadese Jennifer Robson (1970) heeft inmiddels zes romans geschreven. Na Aan de oever van de Seine, is Een tijd om nooit te vergeten in de vertaling van Marianne Locht, het tweede boek dat in een Nederlandse vertaling is verschenen. Het boek belooft een uniek en aangrijpend inkijkje in het atelier waar de beroemde bruidsjapon van prinses Elizabeth werd gemaakt. Een belofte die Robson meer dan waarmaakt door haar hoofdpersonages Ann en Miriam als borduursters in deze setting op te voeren en een inkijkje te geven in de borduurkamer en het reilen en zeilen binnen een modehuis. In een beeldende schrijfstijl neemt Robson je mee in hun leven en dat van Anns kleindochter Heather. Door de drie vrouwen afwisselend als ik-persoon in twee verschillende tijdlijnen op te voeren kruip je in hun huid en hoofd.

Ann en Miriam zijn tot de verbeelding sprekende personages, die allebei nog dagelijks leven met de gevolgen van de oorlog. Anns broer is gesneuveld, maar vooral het verhaal van Miriam over hoe zij de oorlog heeft doorstaan, haar angsten en haar kracht om te overleven en voor een nieuwe toekomst te kiezen, is aangrijpend. Ze raken bevriend als ze worden uitgekozen voor een bijzondere opdracht: het maken van de bruidsjapon van prinses Elizabeth. De bruidsjurk is tevens de verbindende factor tussen de twee tijdlijnen. In de andere tijdlijn duikt Heather in het verleden haar grootmoeder. Een verleden waarover Ann nooit heeft gesproken. Heather is in het begin vooral een emotioneel wrak zonder enige daadkracht. Ze vormt een schril contrast met Ann en Miriam en wekt vooral wrevel op. Gelukkig groeit ze tijdens het verhaal en ontwikkelt ze zich tot een sterke vrouw die net als haar grootmoeder haar eigen keuzes durft te maken.

Volkomen geloofwaardig verweeft Robson fictieve personages in waargebeurde feiten. Norman Hartnell heeft werkelijk bestaan en daarnaast is er een link met Christian Dior. Zijn zus Catherine is tijdens de oorlog als verzetsstrijder opgepakt door de Gestapo en afgevoerd naar concentratiekamp Ravensbrück, waar zij de fictieve Miriam ontmoet en met haar bevriend raakt.

Door de bruidsjurk als rode draad te nemen, geeft Jennifer Robson de naaisters en borduursters een podium en de eer voor hun handwerk dat ze verdienen. Ze hadden integriteit hoog in het vaandel staan, want ondanks dat ze belaagd werden door de pers, liet niemand zich overhalen om voor veel geld het ontwerp van de bruidsjapon te lekken. Een gegeven dat vooral in het verhaal van Ann terugkomt. Robson gebruikt de bruidsjurk verder om de verschillen tussen de pracht en praal van de adel en de armoede van de gewone bevolking die het hoofd nauwelijks boven water kan houden aan de orde te stellen. Dit doet ze door Miriam kritische woorden in de mond te leggen. Terwijl Ann het koningshuis vereert vraagt Miriam zich af hoe het koninklijk huis zich dat allemaal kan veroorloven als ze net als iedereen op de bon moeten leven. Het is bizar om te lezen dat mensen hun kledingbonnen opsturen naar het koninklijk huis, dat al in relatieve weelde leeft, om mee te betalen aan de bruidsjapon. Als lezer kan je de conclusie trekken dat de afrekening niet op de bon gaat. Hoewel het koningshuis voor Ann bijna heilig blijft, voelt ze uiteindelijk wel aan den lijve hoe de adel neerkijkt op het gewone volk.

Met Een tijd om nooit te vergeten heeft Jennifer Robson een boeiend verhaal geschreven met een mooie mix van geheimen, liefde en vriendschap. Ze doet eer aan het werkelijke leven waarin nu eenmaal niet alles rozengeur en maneschijn is en een ‘happily ever after’ niet gegarandeerd is. Een gegeven dat pijnlijk duidelijk wordt in het verhaal. Vriendschappen kunnen door allerlei redenen vervagen en in de liefde kan je immens teleurgesteld worden. In het emotionele sluitstuk brengt Robson de verhaallijnen bij elkaar en kan je het boek tevreden en vol hoop op een goede toekomst dichtslaan.