Misogynie en vrouwelijke wraak als decor voor zelfacceptatie van hoofdpersoon
In september 1913 neemt hoofdpersoon Mieczyslaw Wojnicz zijn intrek in een pension voor heren in Görbersdorf, een kuuroord in de bergen van Nedersilezië, in de hoop te genezen van de tuberculose die hem getroffen heeft.
Vanaf het begin heeft Tokarczuk je te pakken met haar prachtige, bijna betoverende schrijfstijl vol meanderende zinnen, als ze over de aankomst van Wojnicz in het kuuroord verhaalt. Met deze observatie van de mysterieuze wij-verteller bouwt ze direct een bepaalde spannende verwachting op. Een spanning die daarna niet helemaal wordt waargemaakt als het leven van Wojnicz in het kuuroord vooral bestaat uit rusten, wandelen in de natuur en behandelingen in het sanatorium waarbij hij het contact met anderen zo veel mogelijk uit de weg gaat. In het herenpension komt hij daar niet onderuit. Onder het genot van een glaasje Schwärmerei, een hallucinogeen drankje, doden de heren in het pension hun tijd met oeverloos gefilosofeer. De heren schuwen daarbij geen misogyne uitspraken vol mannelijke borstklopperij, waarmee ze de vrouw in het algemeen tot een lagere levensvorm bestempelen, terwijl ze elkaar ondertussen de loef proberen af te steken. Tokarczuk heeft met deze uitspraken vrij geparafraseerd uit meningen van vooraanstaande mannen door de geschiedenis heen. Hoewel dit eindeloze vrouwonvriendelijke geleuter de vaart uit het verhaal haalt, geeft ze hiermee de reden voor de op de loer liggende wraak van de wij-verteller. Een wraak die duidelijk maakt dat als het erop aankomt de mannen gereduceerd zijn tot makke schapen die zich willoos naar de slachtbank laten leiden en duidelijk wordt dat de vrouwen alles behalve het ‘zwakke geslacht’ zijn.
Tokarczuk is een meester in prachtige beschrijvingen van de natuur en de manier waarop ze bijna ongemerkt en vloeiend overgaat van het perspectief van Wojnicz naar het perspectief van de wij-verteller. Hierdoor krijg je vanuit meerdere perspectieven zowel het verleden van Wojnicz als de ontwikkeling die hij doormaakt in de slechts twee maanden die het verhaal beslaat. Van een teruggetrokken verlegen man, wiens grootste angst is bekeken te worden, ontwikkelt hij zich tot een sterk personage met zelfacceptatie en een eigen perceptie op de wereld die meer behelst dan het zwart-wit denken waarin hij is opgegroeid. Tokarczuk maakt hiermee tevens duidelijk dat er meerdere manieren zijn om dingen te beschouwen en/of te ervaren waarmee ze subtiel zwart-wit denken aan de kaakt stelt.
Voor wat betreft het vertaaltalent van Karol Lesman kan ik het alleen maar eens zijn met de jury van de Europese Literatuurprijs als ze zeggen dat “de meanderende Tokarczuk-zinnen die laveren in het geheimzinnige gebied tussen weten en niet-weten met grote klasse zijn vertaald”.
Empusion heeft na het intrigerende begin een wat langzame opbouw die toewerkt naar een in sneltreinvaart verlopend, met een in de subtitel beloofd, natuurkundig griezelig eindplot, waarna Wojnicz als een herboren mens weer de wereld wordt ingestuurd.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Helma Koot
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
