Indrukwekkend debuut over de kracht van een vrouw om te overleven

Met een debuutroman op latere leeftijd mag je Shelley Read met recht een laatbloeier noemen. Met Ga als een rivier, vertaald door Mieke Trouw-Luyckx heeft ze wel direct een bestseller geschreven die inmiddels in meer dan 30 talen het licht heeft gezien op haar naam staan. Voor haar boek werd ze geïnspireerd door het waargebeurde onder water zetten van de stad Iola in de zestiger jaren. Ze situeerde haar hoofdpersonage Victoria Nash in deze kleine dorpsgemeenschap en maakte de bouw van de dam en de verwoesting van het stadje onderdeel van het verhaal.

Vanuit het perspectief van ik-persoon Victoria trekt ze je direct met de proloog het verhaal in om daarna een stap terug in de tijd te zetten naar 1948 waarin Victoria haar grote liefde Wil Moon ontmoet. Een native-american die in de bekrompen dorpsgemeenschap niet wordt geaccepteerd. Pas vanaf dat moment ziet ze de haar vertrouwde dorpsgenoten met andere ogen: racistisch, intolerant en bekrompen. Niet alleen naar Wil toe, maar evengoed naar dorpsgenoot Ruby-Alice die door het hele dorp genegeerd wordt en zonder enige mededogen wordt weggezet als de dorpsgek. Na een werkelijk schokkende twist in het verhaal, is Victoria gedwongen om op 17-jarige leeftijd al haar kracht aan te wenden om te overleven.

Ik heb genoten van de schrijfstijl: poëtisch, bloemrijk, beeldend, beschouwend en beschrijvend. Ik las prachtige zinnen met veel gevoel voor taal. Maar soms kwam het bij mij ook een beetje geforceerd over met te veel bloemrijke woorden om iets te beschrijven. Zo heeft ze bijvoorbeeld, weliswaar prachtig beschreven, bijna een pagina nodig om de opkomst van de zon te beschrijven en wat dat allemaal met de natuur doet. Op andere momenten is ze juist weer kort van stof als ze je met een enkele zin een beeld voor ogen weet te schetsen:

"Het bedrijf was niets bijzonders en ook niet erg groot, slechts negentien hectare, met inbegrip van de stallen, het huis en een halverharde oprit, die zo lang was als de huilkreet van een wolf, maar op ons land bevond zich de enige perzikboomgaard van heel Gunnison County."

Vooral "de huilkreet van een wolf" zette me meteen aan het denken hoe ver zo'n kreet zou doorklinken.

Het motto van de titel Ga als een rivier meandert als een rode draad door het verhaal. Het begint bij Wil die daar zijn lijfspreuk van heeft gemaakt. Een manier van leven die Victoria zich daarna eigen maakt als ze net als de rivier, ook al wordt die afgedamd, altijd een weg vooruit vindt ondanks het verlies en de tegenspoed die op haar pad komt. Dit komt ook tot uiting via de perzikboomgaard die een prominente rol in het verhaal speelt. Het vermogen van de bomen om te overleven en vervolgens te gedijen onder moeilijke omstandigheden weerspiegelt Victoria's eigen pad dat met moed en veerkracht uiteindelijk leidt naar een nieuw thuis waar ze zich opnieuw (net als de bomen) kan wortelen.

Ga als een rivier is een indrukwekkend debuut over de kracht van een vrouw om te overleven ondanks verlies en tegenspoed, waarbij ze voor zichzelf durft te kiezen en een nieuw leven op te bouwen.