Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Interessant verhaal waarin de emotie net tekortschiet

Helma Koot 24 augustus 2020 Hebban Recensent
Het boek van vergeten woorden in de vertaling van Marjet Schumacher is de debuutroman van de Australische auteur Pip Williams. Hoofdpersoon is ik-persoon Esme Nicoll. Ze wordt na de vroege dood van haar moeder opgevoed door haar vader. Hij maakt deel uit van het team lexicografen die in het Scriptorium woorden verzamelen voor de allereerste Oxford English Dictionary (OED) onder leiding van hoofdredacteur James Murray. Esme brengt haar jeugd grotendeels door in de ‘Skrippy’, verstopt onder haar vaders werktafel, totdat ze wordt opgehaald door Lizzie, het dienstmeisje van de familie Murray. Als er een van de papieren strookjes met daarop het woord ‘broodslavin’ naar beneden dwarrelt, plukt ze het uit de lucht en bewaart ze het in de oude koffer van Lizzie. Dat is het begin van haar woordenverzameling voor haar boek van vergeten woorden.

Williams heeft ik-persoon Esme vooral gebruikt als kapstok om de geschiedenis van de totstandkoming van de allereerste Oxford English Dictionary te beschrijven. Het is daarom ook niet voor niets dat het woord ‘broodslavin’ (in de oorspronkelijk Engelse uitvoering ‘bondsmaid’) het eerste woord is waarmee Esme haar verzameling begint. In 1901 werd namelijk door een lezer ontdekt dat dit woord ontbrak in de OED. Hoewel in 1857 al opgeroepen wordt om een nieuw Engels woordenboek samen te stellen wordt daar pas in 1879 met de aanstelling van James Murray als hoofdredacteur een begin gemaakt. In 1884 wordt het eerste van ongeveer 125 fascikels (boekdelen) gepubliceerd. Pas in 1928 is de gehele OED compleet. James Murray is gestorven in 1915 en heeft het eindresultaat van zijn levenswerk niet meer mogen meemaken. In deze tijdslijn speelden zich nog twee andere belangrijke historische gebeurtenissen af: de opkomst van de vrouwenrechtenbeweging en de Eerste Wereldoorlog. Deze historische feiten heeft Williams als tweede en derde rode draad door het verder fictieve verhaal verwerkt. Met Esme heeft ze een personage gecreëerd, waarin deze drie thema’s een deel van haar leven uitmaken. Esme is een eigenzinnige, sterke vrouw, die, weliswaar op de achtergrond, in een mannenwereld voor zichzelf probeert op te komen: ze wil niet trouwen en thuis zitten, maar werken en haar eigen geld verdienen. De personages die in haar fictieve leven een rol spelen hebben (bijna) allemaal werkelijk bestaan.

Door het verhaal vanuit een vrouwelijk standpunt te vertellen heeft Pip Williams de vrouwen die meewerkten aan de OED een stem gegeven. Hoewel er vele vrouwen (veelal als vrijwilliger) meewerkten, werden de woorden toch vooral vanuit een mannelijk standpunt omschreven. Als tegenhanger heeft Williams het boek van vergeten woorden gecreëerd, waarin ze via Esme het gewone volk aan het woord laat door de woorden te omschrijven zoals ze in de volksmond worden gebruikt. Woorden die vooral door vrouwen zijn gebruikt en door mannen achteloos als niet wetenschappelijk terzijde werden geschoven.

Het duurde even voor het verhaal me te pakken kreeg. Dat kwam met name door de bijna zakelijke schrijfstijl. Hoewel er meer dan genoeg gebeurde in het leven van Esme, waar je in grote sprongen doorheen gaat, voelde ik me er emotioneel niet bij betrokken. Pas in het deel waarin de Eerste Wereldoorlog speelt - en dan zit je al op tweederde van het boek - wist Williams me te raken. Daar slaagt ze erin om emotie in het verhaal te brengen en je aan het boek vast te kluisteren. Helaas houdt ze dat niet tot het eind toe vol en eindigt het verhaal van Esme bijna als een koude douche.
Misschien wilde Williams te veel in te weinig woorden vertellen en lag de nadruk te veel op de totstandkoming van de OED, waardoor het persoonlijke verhaal van Esme niet helemaal uit de verf is gekomen. Haar rol is nu vooral beschouwelijk naar de feitelijke gebeurtenissen. Een uitzondering daarop is de Eerste Wereldoorlog, waarin haar gevoelens en emoties een wezenlijk onderdeel van het verhaal uitmaken.

Ondanks deze wat kritische kanttekeningen is Pip Williams erin geslaagd om een interessant verhaal te vertellen, waarin fictie op een geloofwaardige manier verweven is met waargebeurde feiten.
4

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Helma Koot

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.