Ontroerend verhaal waar je stil van wordt
Nat het lezen van de laatste pagina van Het overgebleven kind kan je niet anders concluderen dan dat Rhiannon Navin een veelbelovend en vooral ontroerend debuut heeft geschreven. Ze is geloofwaardig in de huid van de zesjarige Zach gekropen en schrijft vanuit zijn perspectief hoe de gewelddadige dood van zijn tienjarige broertje Andy voor ontwrichting van het hele gezin zorgt.
Ik-persoon Zach is getuige van een schietpartij op zijn school waarbij behalve zijn broer Andy nog veertien kinderen omkomen. Door deze traumatische gebeurtenis wordt Zachs leven in tweeën gespleten: voor en na de schietpartij. Zijn ouders zijn kapot van verdriet en Andy heeft geen idee hoe hij met zijn eigen gevoelens en de wanhoop van zijn ouders moet omgaan. Zijn moeder is op een wraakmissie om de in haar ogen schuldige ouders van de omgekomen dader voor het gerecht te slepen en laat Zach aan zijn lot over. Hij wil dat alles weer normaal is en dat zijn moeder er weer voor hem is en dat zijn vader naar hem kijkt in plaats van naar buiten te staren. Zach trekt zich terug in Andy’s kledingkast waar hij zich in zijn geheime verstopplek veilig voelt. Omdat hij bij zijn ouders geen gehoor krijgt, probeert hij daar de chaos in zijn hoofd te ordenen door tegen Andy te praten alsof hij er nog is.
Door het verhaal te vertellen vanuit de belevings- en gedachtewereld van een zesjarig jongetje zie je hoe een kind tegen de volwassen wereld aankijkt en er niets van begrijpt. Dat doet Navin niet door kinderlijke taal te gebruiken, maar wel door de simpele en pure manier waarmee ze Zach laat omgaan net verdriet, angst, trauma en liefde. Een voorbeeld daarvan is de manier waarop Zach zijn best doet om aan de hand van zijn leesboekenserie The magic tree house, over de geheimen van geluk, zijn vader en moeder weer blij en gelukkig te maken. Dat komt ook tot uiting in de eerlijke manier waarop hij over zijn broer denkt, als die door iedereen letterlijk en figuurlijk de hemel in wordt geprezen, terwijl hij heel vaak boos en helemaal niet zo lief was.
"Andy zou het vast grappig vinden en denken dat alle slechte dingen die hij had gedaan niet meer belangrijk waren. Maar ik bedacht dat als het om mij zou gaan, ik bang zou zijn dat als mensen zich mij niet goed herinnerden, niet als mijn echte ik, dat het dan zou zijn alsof ik voor altijd van de aarde was verdwenen."
Ondanks dat Navin vanuit het perspectief van Zach heel veel niet beschrijft, interpreteer je als volwassen lezer maar al te goed zijn kinderlijke observaties en kan je verbindingen leggen die Zach zelf niet begrijpt.
Navin belicht in dit verhaal niet alleen de kant van de nabestaanden van de slachtoffers, maar ze beschrijft ook hoe deze gruwelijke daad het leven van de ouders van de dader tot een hel maakt. En misschien is deze pijn nog wel erger, omdat zij moeten omgaan met én de dood van hun zoon én het feit dat hij zoveel levens heeft verwoest. Ook dit wordt vanuit het kinderlijke perspectief van Zach bekeken en hij schaamt zich bijna voor zijn moeder die de pers gebruikt om de ouders van de dader als grote schuldigen in dit drama aan de schandpaal te nagelen.
Het is voor alle betrokkenen een kwestie van overleven, maar het lijkt of de neerwaartse spiraal die met de dood van Andy is ingezet niet meer te stoppen valt. Natuurlijk is het afschuwelijk om een kind te verliezen, maar hoe Zachs ouders, en dan vooral zijn moeder, volkomen voorbijgaan aan het verdriet en de traumatische ervaring van hun jongste zoon is schrijnend. Zach hunkert naar de bescherming en liefde van zijn ouders, maar die zijn daar in hun eigen verdriet niet toe in staat. Je kunt het bijna niet droog houden als Zach aan zijn vader vraagt of ze niet liever hadden gewild dat hij was doodgegaan in plaats van Andy. Het enige wat uiteindelijk voor Zach overblijft als grote schreeuw om aandacht, is hetzelfde probleemgedrag te gaan vertonen dat Andy voor zijn dood vertoonde. Zal dit er uiteindelijk voor zorgen dat zijn ouders beseffen dat als ze doorgaan op de ingeslagen weg ze niet alleen Andy, maar ook elkaar en Zach kwijtraken?
Het overgebleven kind is een ontroerend verhaal over rouw- en traumaverwerking in al zijn facetten, waarin de simpele en eerlijke benadering van een kind misschien wel de beste manier is om de vreselijke gebeurtenis een plaats te geven en stapje voor stapje samen weer verder te gaan met leven.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Helma Koot
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
