Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Schokkend vrouwelijk perspectief op ‘1984’

Helma Koot 19 december 2023 Hebban Recensent
Met Julia (in de vertaling van Frank Lekens en Rob Kuitenbrouwer) duikt de Amerikaanse Sandra Newman op verzoek van de uitgever in de dystopische wereld van George Orwells 1984. Newman volgt Orwells tijdlijn maar dan vanuit het vrouwelijk perspectief van Winstons vriendin Julia. Door te kiezen voor haar perspectief kom je dingen te weten die in 1984 onbesproken blijven. Ze gaat nog een stapje verder als je Julia, na haar ontmoeting met Winston waar 1984 mee eindigt, verder volgt in de tijd en je uiteindelijk te weten komt wie Grote Broer werkelijk is en de ontknoping je met een koud hart en een verbijsterende conclusie achterlaat.

Newman heeft sommige teksten een-op-een overgenomen uit 1984. Voor haar schrijfstijl is ze dicht bij die van Orwell gebleven. Hierdoor sluiten deze teksten naadloos aan bij Julia’s verhaal zonder dat het opvalt welke teksten van de hand van Orwell zijn en welke van Newman. Dat neemt niet weg dat Newman er prima in geslaagd is om Julia haar eigen ‘tone of voice’ gegeven.

Net als de mannen hebben de vrouwen het niet gemakkelijk in het totalitaire regime van Grote Broer waar je onder een continue surveillance staat. Julia lijkt daar gemakkelijk tussendoor te laveren. Ze doet wat van haar verwacht wordt. Ze haat, loopt mee in demonstraties en is lid van het Antiseks Jeugdverbond. Ondertussen is ze in het geheim seksueel actief, gaat haar eigen weg en lapt regelmatig de regels aan haar laars. Als ze door O’Brien, een van de machthebbers, wordt geronseld om onder zijn supervisie seksuele diensten te verlenen en zo mannen te verleiden tot strafbare uitspraken, komt de relatie die Winston met Julia in 1984 heeft in een heel ander daglicht te staan.

Het is allesbehalve een vrolijk verhaal. Het machtsmisbruik waarbij mensen worden gemanipuleerd en voor eigen gewin misbruikt worden is schrijnend. Om hoger op de ladder te komen worden orders zonder vragen uitgevoerd en worden onderdrukten op hun beurt onderdrukkers. En ook Julia maakt zich daaraan schuldig als ze O’Brien op zijn woord geloofd en daarbij rücksichtslos mannen opoffert zonder dat het weinig lijkt te doen.
Het is geen boek voor tere zieltjes, want bijvoorbeeld de martelpraktijken zijn zo gedetailleerd beschreven, dat ik af en toe het boek moest wegleggen. De seksuele scènes worden onverbloemd beschreven. Misschien een beetje te veel van het goede, maar nodig om duidelijk te maken dat Julia zich met goedkeuring van Grote Broer seksueel mag uitleven en ze daar dan ook volop en zonder schroom gebruik van maakt, ook als ze zichzelf bevredigt, in plaats van heel stiekem zonder enig geluid te maken.

Het verhaal is eerder een hervertelling vanuit een vrouwelijk oogpunt in plaats van een feministisch perspectief waarmee het boek in de markt gezet is. Dat doet echter niets af van de kwaliteit van het indrukwekkende verhaal waarmee Newman je opnieuw de wereld van Grote Broer intrekt en je misschien nog wel meer geschokt en somber achterlaat dan Orwell dat deed met 1984.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Helma Koot

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.