Aangrijpend familieverhaal in naoorlogs Duitsland
Met de roman Oorlogskind heeft Mechtild Borrmann (1960) de slachtoffers van de nooit opgehelderde zogenaamde Hamburger puinmoorden van januari 1947 een fictief gezicht gegeven. Het is een roman waarin verschillende verhaallijnen in verschillende tijdsperiodes elkaar afwisselen en uiteindelijk in het plot verrassend samenkomen.
In het verleden spelen zich twee ogenschijnlijk los van elkaar staande verhaallijnen af. De eerste begint in januari 1947 waar Hanno Dietz samen met zijn zusje Wiebke op strooptocht door het platgebombardeerde Hamburg een vermoorde naakte vrouw vindt. Daar vlakbij zit een klein jongetje moederziel alleen in de puinhopen. Ze nemen hem mee, waarna hij liefdevol wordt opgenomen in het gezin en opgroeit als jongste zoon Joost Dietz. De andere verhaallijn volgt in april 1945 bij de welgestelde familie Anquist, die door de Russische militaire macht uit huis wordt gezet ten gunste van de vele vluchtelingen die het land bevolken. Clara Anquist is van plan om samen met haar vader Heinrich, schoonzusje Isabel en Isabels kinderen Margareta en Konrad haar geluk te zoeken in Spanje. Ze krijgt hierbij gezelschap van weduwnaar Alfred Brandner en zijn dochter Luise. In de derde verhaallijn die zich begin jaren negentig afspeelt, komen de twee lijnen uit het verleden bij elkaar als Anna Meerbaum, de dochter van Clara Anquist, in contact komt met Joost Dietz, die als architect het voormalige familielandgoed van de Anquists zal gaan restaureren voor de nieuwe eigenaren.
Het is een interessant verhaal dat vertelt over het naoorlogse leven waarin de Duitse bevolking moet zien te overleven in platgebombardeerde steden waar grote armoede heerst en overal een tekort aan is. Dat is de andere kant van de oorlog waar je normaal gesproken eigenlijk niet bij stilstaat. Borrmann beschrijft levendig het naoorlogse leven tussen de puinhopen van platgebombardeerde steden, waar de bevolking kou lijdt en verhongert en losgeslagen (Russische) militairen huizen confisqueren, moorden en vrouwen verkrachten. Hierdoor besef je dat ondanks dat Duitsland terecht boet voor zijn daden, de gewone bevolking tegelijkertijd ook slachtoffer is. En dat ook daar het oorlogsverleden nog steeds doorwerkt in de huidige generatie. Clara Anquist lijkt bijvoorbeeld veranderd van een zorgzame, sterke vrouw die voor haar familie door het vuur ging in een alcoholische, egoïstische, uiterst onsympathieke vrouw. Een vrouw die haar dochter Anna de schuld geeft van het vertrek van haar echtgenoot en alles wat er verkeerd is gelopen in haar leven. Hoewel Clara Anna bezweert het verleden te laten rusten, zet Anna zich voor een keer af tegen haar moeder, waarbij ze zich niet realiseert dat ze hiermee een onomkeerbaar proces in gang zet. Een proces met verstrekkende gevolgen voor iedereen en die de relatie met haar moeder nog meer onder druk zal zetten.
"En net als destijds voelt ze zich ook nu schuldig. Destijds was het niet meer dan een vaag vermoeden, nu kan ze de dingen op een rijtje zetten en de verbanden zien. Haar moeder drinkt sinds Anna zo hardnekkig in de geschiedenis is gaan graven. Sinds Anna haar gedwongen heeft zich de tragische dood van haar nichtje en neefje te herinneren."
De schrijfstijl van Mechtild Borrmann is door vloeiend lopende zinnen zeer prettig leesbaar. In dit kader verdient zeker ook vertaalster Olga Groenewoud een compliment. Borrmann bouwt de spanning in het verhaal vakkundig op door steeds een stukje informatie prijs te geven en zo gedegen toe te werken naar een plot waar de verschillende verhaallijnen bij elkaar komen. Hoewel de waarschijnlijke identiteit van Joost niet echt verrassend is, is de bijna schokkende ontknoping van Anna’s verhaallijn dat zeker wel. Met Oorlogskind heeft Mechtild Borrmann een bijzondere historische roman geschreven over de Duitse naoorlogse geschiedenis, waarin zij een geloofwaardige oplossing voor de Hamburger puinmoorden heeft bedacht: spannend, mooi geschreven en met een plot dat er mag zijn.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Helma Koot
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
