Heftige, kwetsbare verhalen over (over)leven met kanker

In Open & Bloot hebben Alice Bakker, Olga Hoekstra en Natasja Bijl de heftige, kwetsbare en tegelijkertijd krachtige verhalen opgetekend van dertig mannen die leven met de diagnose kanker. Openhartig vertellen de mannen wat deze ziekte met hun leven doet. Een ziekte die ook stevig ingrijpt in het leven van hun vrouw en kinderen en soms ook een wissel trekt op vriendschappen. Hun verhalen worden ondersteund door de mooie, integere fotografie van initiatiefneemster Marina Nieuwenhuijs. Elke man is twee keer gefotografeerd: in een kunstzinnige boxershort en in een vrolijk, kleurrijk kostuum. Op het eerste gezicht een schril contrast met de diepgaande verhalen waarin de dood een bijna onvermijdelijke rol speelt. Maar als je de interviews leest spreekt uit alle verhalen de wil om zo goed en zo kwaad als het gaat positief en optimistisch in het leven te blijven staan. Hierdoor doen juist deze foto’s recht aan hun verhaal. Elk interview wordt afgesloten met een quote en de vingerafdruk van de geportretteerde: allebei uniek. Daarbij is de quote typerend voor de manier waarop de mannen met hun ziekte omgaan: van vechten en overwinnen, tot accepteren.

Dat sommige mannen leven in reservetijd wordt confronterend duidelijk na het lezen van het interview van journalist en documentairemaker Mark Bos. Een man die tijdens het interview ondanks zijn ziekte nog vol vertrouwen in het leven stond, maar helaas al voor verschijning van het boek is overleden.

Alle verhalen zijn indrukwekkend, maar hartverscheurend is het als de 35-jarige Remco Zwetsloot zegt dat hij wil voorkomen dat zijn kinderen van vier en zes jaar oud zich hem niet meer kunnen herinneren. Samen met zijn vrouw is hij zoveel mogelijk gaan vastleggen op foto’s, filmpjes en in bewaardozen: 'Ik vind het moeilijk, hoor. We hebben kaarten liggen voor hun toekomstige verjaardagen of voor als ze hun rijbewijs halen, maar ik kan het nog niet aan om er wat op te schrijven.' Inmiddels is ook Remco onlangs overleden.

Of de opmerking van Wiebe de Jong, die meedeed aan de eerste serie van ‘Over mijn lijk’, die zegt dat hij zich bijna schuldig voelt dat hij als enige deelnemer nog leeft.

Ook de quote van Hans Wolf over de tijd dat hij de diagnose slokdarmkanker kreeg en hij vijf procent overlevingskans had, zet je aan het denken: 'Mijn wereld stortte in. Waar ik toen behoefte aan had was een vriend die zou zeggen: Hans man, wat hoor ik nou. Wat enorm klote voor je. In plaats van het rationele advies vooral positief te blijven. Daar kon ik toen echt niets mee.'

De zienswijze van Olympisch kampioen 10 km openwaterzwemmen, Maarten van der Weijden, is er een die patiënten een hart onder de riem steekt, hoewel hij denkt dat hij met zijn denkwijze waarschijnlijk afwijkt van andere patiënten. Hij zegt dat hij nooit geloofd heeft in vechten tegen kanker en dat hij het gevaarlijk vindt om te denken dat je door tegen kanker te vechten meer kans maakt op genezing: 'Wat als het mis gaat? Heb je dan niet hard genoeg gevochten?' In de zaal waar hij lag is hij de enige die het overleefd heeft. 'Kanker is geen overwinnen of verliezen, het is pech of geluk.'  Hij stelt verder onomwonden dat hij niet blij was met de link winnen en overwinnen, die zeker in de media werd gelegd, nadat hij het zwemmen weer succesvol had opgepakt 'Ik heb niets overwonnen, maar gewoon mazzel gehad. Het is de speling van het lot.'

Open & Bloot is net als De Naakte Waarheid een prachtig vormgegeven boek dat je een kijkje geeft in de kwetsbare wereld van een kankerpatiënt en zijn privéleven. Als bron van informatie maar zeker ook om begrip te kweken. Een aanrader voor iedereen die op enigerlei wijze te maken krijgt met de diagnose kanker.

Lees het interview met de auteurs van Open & Bloot