Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Rauw en intens verhaal over rouwwanen en loslaten

Helma Koot 09 december 2020 Hebban Recensent

Znežanka is het fictie-debuut van Bronja Prazdny. Het is het aangrijpende verhaal van een jonge vrouw die door haar grote liefde Robert in de steek is gelaten. En niet zomaar in de steek, hij heeft haar stilzwijgend verlaten na een traumatische gebeurtenis in haar leven. Haar wereld stort in, terwijl hij zonder omkijken verder gaat met zijn leven. Haar oplossing om te kunnen omgaan met de snijdende pijn van het verlies zorgt ervoor dat ze door de 'normale' wereld het etiketje 'gek' krijgt opgeplakt.

Vanaf de eerste pagina wordt duidelijk dat ik-persoon Znežanka, tien jaar later, nog steeds in diepe rouw is en dat er meer aan de hand is dan alleen het verlies van haar droomprins. Hoewel ze meestentijds redelijk functioneert, vindt ze zichzelf een keer per jaar als psychiatrische 'draaideur-patiënt' platgespoten terug in de kliniek. Deze keer besluit ze dat het genoeg is geweest en ze niet langer door het leven wil met een door medicatie verdoofd brein, dat aanvoelt als een diep donker bos met Spaans mos vol lange mistige draden. Als ze in het vliegtuig stapt naar Amerika om haar voormalige droomprins naar de reden van zijn vertrek te vragen, ontmoet ze Arend, die begint aan zijn eigen afscheidstour, waarbij hij de as van zijn geliefde Sebastian in zoveel mogelijk Amerikaanse staten gaat verstrooien.

Znežanka sluit zich bij hem aan en samen maken ze een tot de verbeelding sprekende roadtrip, waarbij Arend stukje bij beetje afscheid neemt van zijn geliefde en Znežanka tegelijkertijd steeds meer leert los te laten. De veranderende natuur van grijs en grauw naar licht en kleurrijk lijkt parallel te lopen aan de manier waarop Znežanka’s leven met elke stop lichter wordt en ze meer vertrouwen krijgt in het volbrengen van haar queeste naar verlossing. Haar kijk op haar veranderende werkelijkheid komt misschien nog wel het meest naar voren in hoe zij Robert uiteindelijk ziet. Haar sterke, mooie droomprins is vervallen tot een niet eens zo aantrekkelijke man die altijd voor de meest gemakkelijke weg zal kiezen en confrontaties uit de weg zal gaan.

De beeldende en intense schrijfstijl van Prazdny doet recht aan het heftige verhaal. Rauw en snoeihard met zwarte humor en zelfspot, schurend, confronterend, soms ongemakkelijk maar tegelijkertijd ontroerend. Het is een verhaal over loslaten en afscheid nemen versus vasthouden aan gewoontes die veilig voelen, over levenskeuzes, rouwverwerking, trauma’s en wanen. Het geeft een kijkje in psychiatrische behandelingen, waarbij mensen die uitbehandeld zijn weer op straat worden gezet – al dan niet met medicatie.

Ondanks de zware thema’s is het een verhaal vol hoop en heeft voldoende lucht om ook de soms schokkende momenten te kunnen behappen. Door in de zinsopbouw soms van de hak op de tak te springen en gebruik te maken van (lange) tussenzinnen, word je als lezer het verwarde brein van Znežanka binnengezogen. Arend is haar stabiele tegenhanger. Hij zorgt voor een andere kijk op de psychiatrische hulpverlening door zijn empathisch vermogen en het anders omgaan met haar 'gekte'. Juist hierdoor begrijpt Znežanka dat het niet erg is om anders te zijn en groeit haar zelfvertrouwen. Misschien zijn niet alle plotwendingen even geloofwaardig, maar Prazdny zal niet voor niets gekozen hebben om het boek te openen met een citaat van Edgar Allen Poe: 'All that we see or seem, is but a dream within a dream'. En is in een droom tenslotte niet alles mogelijk?

Znežanka is een boek dat je ook na lezing nog even bijblijft. Waar ligt de scheidslijn tussen verbeelding en waanzin en wie bepaalt dat? Wat maakt iemand 'gek' en is dat per definitie gevaarlijk? Een pasklaar antwoord krijg je niet, maar het zet je wel aan het denken over de definitie van gek. Bronja Prazdny heeft met dit bijzondere debuut haar visitekaartje afgegeven en de lat voor haar volgende boek hoog gelegd.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Helma Koot

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!