Lezersrecensie
het verlangen
Jan Brokken – De tuinen van Buitenzorg
Na de dood van zijn moeder krijgt Jan Brokken van zijn tante Nora 39 brieven van gemiddeld 5 kantjes, die zijn moeder heeft geschreven aan haar zus. Zijn tante en moeder waren heel vertrouwelijk met elkaar. Zij overhandigt deze brieven aan Jan Brokken omdat hij nog altijd op zoek is naar zijn moeder. En hij heeft nog altijd niet ontdekt wie ze eigenlijk is.
In 1935 vertrekken de ouders van Jan Brokken, in het boek Olga en Han genoemd, naar het voormalig Nederlands-Indië om als zendelingen te werken op Celebes (thans Sulawesi) en het eiland Saleier. Na een paar weken Jakarta verblijven Han en Olga een aantal maanden in Batavia. Olga volgt conversatielessen Maleis. Haar leraar laat haar de Plantentuin van Buitenzorg zien en zij schrijft: “bij iedere boom, plant, hoort een verhaal of legende ….”. De geschiedenis en de geleerden, betrokken bij 's Lands Plantentuin te Buitenzorg, worden benoemd.
Aan de hand van de brieven weeft de schrijver zijn eigen herinneringen in het verhaal. Herinneringen aan zijn twee reizen naar Indonesië in 1979 en 1991. Terloops noemt hij zijn grootouders, de familie-omstandigheden, de beweegredenen van zijn ouders om naar Indië te vertrekken.
Met veel gevoel en inlevingsvermogen wordt de geschiedenis van Celebes en Saleier verteld. De “onwerkelijke pracht” van het land, zoals Olga schrijft, de kunst en cultuur, de talen. Onder leiding van professor Cense verdiept Olga zich in het Makassaars en Boeginees. En niet te vergeten de muziek van Godowsky, de Javasuite, waarvan de 14 delen overal elders dan op Java zijn gecomponeerd. Paul Seelig van 1900 tot 1908 dirigent van het hoforkest van de sultan van Solo. Hun fascinatie voor de gamelan. Paul Seelig, kenner en schrijver van Indische muziek.
Heeft Jan Brokken zijn vooroorlogse, Indische moeder leren kennen? Hij heeft een blik mogen werpen op de jonge vrouw die ze was. Hij heeft een ongekend kostbaar geschenk gekregen in de vorm van die brieven. De oorlog, de internering heeft de persoonlijkheid van zijn moeder onmiskenbaar veranderd en zijn broers onuitwisbaar getekend.
Jan Brokken heeft een wondermooi boek geschreven, waarin hij woorden heeft gegeven aan de de onbestemde gevoelens, het heimwee, van dit Indische kind zonder tastbare herinneringen.
Na de dood van zijn moeder krijgt Jan Brokken van zijn tante Nora 39 brieven van gemiddeld 5 kantjes, die zijn moeder heeft geschreven aan haar zus. Zijn tante en moeder waren heel vertrouwelijk met elkaar. Zij overhandigt deze brieven aan Jan Brokken omdat hij nog altijd op zoek is naar zijn moeder. En hij heeft nog altijd niet ontdekt wie ze eigenlijk is.
In 1935 vertrekken de ouders van Jan Brokken, in het boek Olga en Han genoemd, naar het voormalig Nederlands-Indië om als zendelingen te werken op Celebes (thans Sulawesi) en het eiland Saleier. Na een paar weken Jakarta verblijven Han en Olga een aantal maanden in Batavia. Olga volgt conversatielessen Maleis. Haar leraar laat haar de Plantentuin van Buitenzorg zien en zij schrijft: “bij iedere boom, plant, hoort een verhaal of legende ….”. De geschiedenis en de geleerden, betrokken bij 's Lands Plantentuin te Buitenzorg, worden benoemd.
Aan de hand van de brieven weeft de schrijver zijn eigen herinneringen in het verhaal. Herinneringen aan zijn twee reizen naar Indonesië in 1979 en 1991. Terloops noemt hij zijn grootouders, de familie-omstandigheden, de beweegredenen van zijn ouders om naar Indië te vertrekken.
Met veel gevoel en inlevingsvermogen wordt de geschiedenis van Celebes en Saleier verteld. De “onwerkelijke pracht” van het land, zoals Olga schrijft, de kunst en cultuur, de talen. Onder leiding van professor Cense verdiept Olga zich in het Makassaars en Boeginees. En niet te vergeten de muziek van Godowsky, de Javasuite, waarvan de 14 delen overal elders dan op Java zijn gecomponeerd. Paul Seelig van 1900 tot 1908 dirigent van het hoforkest van de sultan van Solo. Hun fascinatie voor de gamelan. Paul Seelig, kenner en schrijver van Indische muziek.
Heeft Jan Brokken zijn vooroorlogse, Indische moeder leren kennen? Hij heeft een blik mogen werpen op de jonge vrouw die ze was. Hij heeft een ongekend kostbaar geschenk gekregen in de vorm van die brieven. De oorlog, de internering heeft de persoonlijkheid van zijn moeder onmiskenbaar veranderd en zijn broers onuitwisbaar getekend.
Jan Brokken heeft een wondermooi boek geschreven, waarin hij woorden heeft gegeven aan de de onbestemde gevoelens, het heimwee, van dit Indische kind zonder tastbare herinneringen.
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Hendrikje
Gesponsord
Een moeder zal alles op alles zetten om haar zoon vrij te pleiten, maar is hij wel zo onschuldig als ze denkt? Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
